Doe Open! Festival in de achteruitkijkspiegel
Het Doe Open! was een fonkelend festival op 18 mei 2015. Het festival heeft velen geïnspireerd tot anders kijken naar openheid van het eigen werk en dat van anderen. Er ontstonden vele nieuwe verbindingen, nieuwe inzichten, nieuwe doelstellingen en nieuwe activiteiten. Wist je dat…
… er gedurende de dag zo’n 800 geïnteresseerden van buiten en binnen de overheid waren?
… de uitdrukking “Meer snoep dan je op kunt” regelmatig te horen was?
… op twitter #DoeOpen 11 uur lang trending topic is geweest?
… er een korte Storify en een lange Storify is met een selectie van tweets van de dag?
… het festival een #DoeOpen manifest opleverde, opgesteld door een deel van de aanwezigen?
… de onderstaande video een korte impressie geeft?
Wil je nog even terugblikken? Kijk dan mee in de achteruitkijkspiegel. Van een groot deel van alle programmaonderdelen doen we hieronder kort verslag:
Inspiratiedouche Open Data
Paul Suijkerbuijk verzorgde een inspirerende bijeenkomst die je helpt met het omgaan met vraagstukken rond open data. Hij ging in op vragen zoals: Wat is Open Data en wat kan het betekenen voor je eigen werk? Wat kan Open Data betekenen voor de maatschappij? En waar moet je beginnen als je Open Data beschikbaar wil stellen? Zijn presentatie staat hier. Tijdens zijn inspiratiedouche werd iedereen op het spoor gezet om vol energie met Open Data aan de slag te gaan! En hier vind je Paul’s impressie van de gehele dag.
Keynote Evelen Tonkens
Evelien Tonkens heeft in samenwerking met Margo Trappenburg, Menno Hurenkamp en Jante Schmidt onderzoek gedaan naar de praktijk van de wisselwerking tussen de participatieve en de representatieve democratie in een zestal cases. Zij presenteerde dit onderzoek tijdens het Doe Open Festival: De montessori-democratie, spanningen tussen burgerparticipatie en de lokale politiek.
Actieplan Open Overheid: Actieve Openbaarheid
Marens Engelhard, directeur van het Nationaal Archief én historicus, trapte af met een keynote over de toekomst van openbare informatievoorziening vanuit historisch perspectief. In een democratie zou alle overheidsinformatie openbaar moeten zijn, of toch niet? Waar ligt de grens? En wie of wat bepaalt die grens? Hoe gaan wij in Nederland nu om met openbaarheid van informatie en waar liggen nog kansen? Je kunt zijn keynote hier nalezen.
Vervolgens gaf Kaat Goderie en toelichting op het proces dat leidt tot het Actieplan Open Overheid. Nederland is aangesloten bij het Open Government Partnership (OGP), een brede internationale beweging voor een meer Open Overheid. Onderdeel van het OGP is het inzichtelijk maken aan welke opgaven Nederland werkt om informatie effectief te ontsluiten en beter aan te sluiten op informatiebehoeften van de samenleving. Tijdens het Doe Open Festival startte het Ministerie van BZK de inventarisatie van ambities en activiteiten die volgens ministeries en (mede-)overheden, maatschappelijk veld en burgers een plek moeten krijgen in het nieuwe actieplan (2016-2017). Kaat riep iedereen op om mee te schrijven aan het actieplan! Op 17 juni gaan 120 publieke professionals in gesprek over de ambities en activiteiten uit thema’s als financiële transparantie, heldere informatievoorziening, inzicht in besluitvormingsprocessen, ver der met Open Overheid op lokaal niveau, open by design, open data – grondstof voor innovatie, internationale positionering van Nederland, cultuur, transparantie in semi-publieke sector. Mail naar sharita.birbal@minbzk.nl om je aan te melden of informatie te vragen. Er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar.
Keynote Arjan el Fassed
Hoe krijg je financiële data beschikbaar en openbaar? Arjan El Fassed is directeur van de Open State Foundation, een organisatie die democratische transparantie, verantwoording en participatie bevordert door het ontwikkelen van online platformen en het bevorderen van het ontsluiten en gebruik van open data. Onder leiding van Jan Andries Wolthuis (afdelingshoofd Interactie van het ministerie van BZK) vertelde Arjan over zijn reis van het afgelopen jaar om financiële data beschikbaar te krijgen en hij geeft zijn visie op wat er nog meer kan zowel aan de kant van openheid als aan de kant van participatie.
Young Innovators Talk
Stef van Grieken – Technical Program Manager Google
Bekjik hieronder zijn presentatie en lees hier het interview dat Stef aan het Leer- en Expertisepunt Open Overheid gaf.
Aik van Eemeren – Hoe de deur open gaat
Noor Bongers – Van open doen naar open zijn
Uitdagende partners
Tijdens deze interactieve workshop werd iedereen uitgedaagd: hoe kan the Right to Challenge vorm krijgen? Eén van de elementen is het aangaan van gelijkwaardige partnerschappen. Waaraan moeten partnerschappen voldoen en hoe werkt het (niet) in verschillende situaties? Draag bij aan de toekomst en geef tips voor een actuele Challenge: De Buurtscoot uit Rotterdam! Lees hier het verslag.
Keynote Ronald Plasterk
De keynote van minister Plasterk!
Young Innovators Talk
Abdul Advany – eStadslab Participatieindex
Mark van der Net – The open source city
Harold van Garderen – 7 uitgangspunten voor onbestuurbaar Nederland
Gerda Deekens – MAEXchange
Keynote Job Cohen
Job Cohen heeft in januari 2015 tijdens zijn benoeming tot bijzonder hoogleraar aan de Leidse Universiteit een pleidooi gehouden voor de G1000. Dit is een initiatief om 1000 burgers uit alle lagen van de bevolking, na loting, te laten meedenken over het bestuur van gemeente of provincie. Over het nut en noodzaak van het organiseren van een G1000 en het vervolg hierop gaat Job Cohen in tijdens deze keynote speech.
Open over geld
Jouw gemeente kan op vele manieren open zijn over geld. Lees hier welke. Aan welke vormen van financiële openheid doet jouw gemeente al? En welke vormen zou je willen (be-)proeven? Tijdens de sessie Open over geld kon je kennismaken met de verschillende initiatieven die er zijn om de dialoog tussen gemeente en inwoners te faciliteren : budgetmonitoring, open spending, burgerbegroting, begrotingswijzer, geldstromen in de wijk en watdoetHengelo met daarop informatie over begroting en ruimte in begroting. Vervolgens kon je in gesprek gaan met verschillende initiatiefnemers om te horen wat hen beweegt, wat de ervaringen zijn en waar ze nu staan. Bekijk hier de menukaart Open over Geld die Mikis de Winter van het Leer- en Expertisepunt ontwikkelde.
Doe Open! manifest
Wij doen open, doe jij mee? Wat moet er na 18 mei anders? Een minder gangbare definitie van manifest is oorlogsverklaring of vredesverklaring. Waarmee heb jij vrede? Of waaraan wil jij symbolisch de oorlog verklaren? Iedereen leverde drie keer één zin aan en beoordeelde de zinnen van anderen. Jaap Drooglever en Mikis de Winter voegden deze binnen 24 uur samen tot één manifest.
Spel “Aanvliegroutes voor Open”
Als gemeente kunnen we het thema Open Overheid aanvliegen vanuit één van de vier aanvliegroutes: Open Contact, Open Aanpak, Open Data en Open Verantwoording. Dit ervoeren de deelnemers aan de hand van een simulatiespel op basis van twee concrete casussen: een nieuw asielzoekerscentrum en een nieuw vuilnisophaalsysteem. In deze blog legt Jan Bellaar uit hoe dat in zijn werk ging.
Keynote Steve Clare
Steve Clare is deputy chief executive bij Locality, het netwerk van buurtorganisaties in Groot-Brittannië, waarbij meer dan 500 buurten zijn aangesloten. Met de komst van het ‘Big Society’ beleid werden in Engeland buurtrechten, zoals de right to challenge – die we hier onlangs in de WMO hebben overgenomen – de right to buy en het recht op buurtplannen geïntroduceerd. Locality ondersteund buurtbewoners die deze rechten in de praktijk willen brengen. Hoe kunnen bewoners meer eigenaar worden van hun buurt? En welke rol speelt de lokale overheid daarin?
Open RaadsCafé
Op 16 april vond de aftrap van Openraadsinformatie plaats: vijf gemeenten gaan de komende tijd met de Open State Foundation en het ministerie van Binnenlandse Zaken aan de slag om raadsinformatie als Open Data aan te bieden. Westland, Amstelveen, Heerde, Den Helder en Oude IJsselstreek zijn de vijf gemeenten die als eersten deze stap hebben gezet. Tijdens het Doe Open! Festival werd ‘s avonds tijdens het Open Raadscafé een workshop Open Raadsinformatie gegeven door de Open State Foundation, het ministerie van Binnenlandse Zaken en het Expertisepunt Open Overheid.
Het doel van het Open RaadsCafé op 18 mei in Pakhuis De Zwijger was om bekendheid te geven aan de pilots en om in een creatieve, interactieve sessie tot ideeën te komen over wat er mogelijk is wanneer raadsinformatie als Open Data beschikbaar is. Welke vragen kun je daardoor beantwoorden en welke toepassingen kun je daarmee maken? In het Open RaadsCafé werd door Tom Kunzler (Open State Foundation) uitleg gegeven over de pilots die vanuit BZK lopen bij verschillende gemeenten rond Open Raadsinformatie. Pascale Georgopoulou, griffier van Amstelveen verzorgde een prikkelende keynote. Haar boodschap was: “Open Data? Bijzaak!”. Waar het volgens haar wel om gaat is transparantie, legitimiteit en invloed als onderdelen van het democratisch samenspel. Je kunt de inleiding van Pascale Georgopoulou terug lezen. Vervolgens zijn, al schrijvend op tafelkleden, toepassingen voor het versterken van de lokale democratie door middel van open data verkend. Er werd nagedacht over vragen als “Wat zou jij zelf met Open Raadsinformatie doen?” en “Welke toepassingen kunnen we bedenken?”. De suggesties waren talrijk. Een greep uit de ideeën: raadsleden via Open Data naar bepaalde dossiers in andere gemeenten laten kijken, het eenvoudiger kunnen maken van “lijstjes” over raadsleden (bijvoorbeeld ‘het meest groene raadslid’), een app of website voor de ‘Armchair auditor’: de burger controleert de overheid vanuit de stoel, en de toepassing ‘Wat stemt mijn raad?’ waarin het stemgedrag van raadsleden gemakkelijk kan worden opgezocht en vergeleken.
Meer lezen over Open Raadsinformatie? Lees de 11 vragen en antwoorden over Open Raadsinformatie.
Democreatiespel leidt tot dynamische dialoog
Na een volle dag vernieuwing hebben de echte die–hards nog wel zin in het DemoCreatieSpel. We starten met de vraag welke fase van het beleids- en beslisproces het meest aan vernieuwing toe is. Met de voeten stemmen de deelnemers vooral op signaleren en agenderen (om maatschappelijke vraagstukken op de politieke agenda te krijgen) en besluitvorming (het cruciale moment dat vaak nog een black box is). En hoewel er altijd meer ideekracht kan worden benut bij de ontwikkelfase is er met name in de uitvoeringsfase nog veel winst te boeken. Daar loopt het vaak spaak doordat uitvoerders niet bij de planvorming betrokken zijn.
Dat is dan ook de fase waar we met elkaar op inzoomen. Bij de uitvoering vindt de groep vooral waarden als flexibiliteit, resultaatgericht en leiderschap belangrijk. Maar ook eigenaarschap speelt een belangrijke rol: juist omdat er vaak geen continuïteit zit in het eigenaarschap tussen de ontwikkel- en besluitvormingsfasen en de uitvoeringsfase. Dat vraagt om communicatieve deskundigen en uitvoerders- rollen die vaak al redelijk goed belegd zijn. De rol van belanghebbende is in deze fase echter vaak ondergesneeuwd. Een nieuw democratisch instrument voor deze fase zou zich dan ook vooral moeten richten op hun rol, om de waarde van eigenaarschap te waarborgen.
De deelnemers zijn enthousiast over het DemoCreatieSpel omdat het meteen een dynamische dialoog teweegbrengt, los van functies en ego’s. Met allerlei tips over toepassing op concrete lokale vraagstukken en aanpassingen om het spel te spelen met bewoners gaan spelleiders Marte Kappert en Boukje Keijzer de napraatborrel in. Meer weten? Kijk op www.democreatiespel.nl
Festivalsfeer
Wie was de ster van het Doe Open! Festival? Dat was jij!! Naast alle geplande evenementen kon je namelijk ook zelf het podium pakken. Ongeveer acht mensen sprongen speciaal daarvoor op het hoofdpodium en ook de Open Beamer ging niet uit op 18 mei. De mensen van The Connection Factory hiepen bij de voorbereiding van deze pitches en presentaties en het op ludieke wijze leggen van vele verrassende verbindingen tussen alle festivalgangers. En in een sofasessie kon je met een specialist in gesprek diepgaand ingaan op jouw vraagstukken. En verder was er muziek en was er beeldende kunst van Behrouz Naghipour rond de thema’s samenwerking, democratie en openheid.
De organisatie van het gehele congres was in handen van: Pakhuis de Zwijger, Team Doe-democratie, team Open Overheid en team Agenda Lokale Democratie van het ministerie van BZK en het Leer- en Expertisepunt Open Overheid. Aan het congres werkten circa 70 mensen mee, waaronder fotograaf Joep Kroes van wie de foto’s in dit bericht afkomstig zijn (behalve de foto’s bij ‘Aanvliegroutes voor Open’ en ‘Open over geld’). Tot ziens bij één van de volgende bijeenkomsten rond Open Overheid? Bekijk dan hier de agenda. Wil je via onze 2 à 3 wekelijkse e-mail-updates op de hoogte blijven? Schrijf dan je hier in.