Terugblik auditoriumbijeenkomst 12 november ‘Bouwen op Data’

Op 12 november 2018 stond de auditoriumbijeenkomst bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in het teken van hoe open data een bijdrage kan leveren aan woon- en bouwvraagstukken. Marieke Schenk (eindverantwoordelijk coördinator van het Leer- en Expertisepunt Open Overheid) opent de bijeenkomst met een quote van Jan Schaefer, destijds wethouder in Amsterdam: “In gelul kun je niet wonen”. Bekende woorden uit alweer de jaren zeventig van de vorige eeuw. “In gelul kun je niet wonen. En ik vrees.. dat voor data hetzelfde geldt. Je kunt er niet in wonen. Wat we wel kunnen met data, is inzicht krijgen in woningmarkt- en bouwvraagstukken, zodat we die beter aan kunnen pakken.” Daarvan lieten de sprekers vervolgens overtuigende voorbeelden zien.

Data om gesprekken te faciliteren
Bregje Thijssen (DisGover) bijt de spits af. Samen met haar collega-trainees organiseerde zij een debat rondom het woningbouwvraagstuk waarbij je data gebruikt om de feiten boven tafel te krijgen.

In het vooronderzoek kwamen ze erachter dat er enorm veel stakeholders zijn en dat er veel verschil is tussen gemeenten in de ‘data-volwassenheid’ en het soort woonprobleem. Een overeenkomst in gemeenten is dat ze burgers willen betrekken in de besluitvorming rondom woningbouwvraagstukken. Door de input van stakeholders in het vooronderzoek veranderde de behoefte rondom het woningbouwvraagstuk: er moet geen debat worden georganiseerd maar het gesprek tussen de verschillende stakeholders moet gefaciliteerd worden. Alle stakeholders willen namelijk uiteindelijk hetzelfde: fijn en betaalbaar wonen!

Woonbehoefte, burgerparticipatie en woonconcepten
Tijdens het eindevenement in Hilvarenbeek werd aan de hand van de thema’s woonbehoefte, burgerparticipatie en woonconcepten het gesprek tussen de verschillende stakeholders gefaciliteerd door de groep DisGover-trainees. Uit het evenement kwamen een aantal aanbevelingen:

1. participatie werkt alleen als er ruimte voor is;
2. laat burgers meedenken van begin tot eind;
3. bespreek de beschikbare data om het op de juiste manier te interpreteren;
4. werk met iteratieve en verkorte projecten.

Bregje is voor het gebruik van data om gesprekken te faciliteren. Data heeft geen emotionele lading en is daarom een goed hulpmiddel in gesprekken, meent zij.

Een stad is onderhevig aan constante verandering
Mark van der Net werkt bij het DataLab van de Gemeente Amsterdam. Vanuit het idee dat de stad nooit af is en er constante verandering plaatsvindt zijn ze met een diverse groep mensen bezig met ideeën omzetten naar technische innovaties. Ze zien in de droomstad van Google een uitdaging. Hoe kan een stad functioneren in de 21ste eeuw? Aan welke voorwaarden moet worden voldaan en hoe kunnen we publieke waarden voorop stellen? Bij de gemeente werken brengt mee dat alle belangrijke maatschappelijke thema’s vanzelf op je bordje belanden en je aan het werk bent met de meest uitdagende vraagstukken! Mark geeft aan dat het van belang is dat gemeenten met de inzet van talent het verschil inhaalt tussen publieke en private sector.

Inzicht bieden door visualisaties
Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) komt voor enorme uitdagingen te staan door het nieuwe klimaatakkoord. Kunnen we kennisinfrastructuren opzetten waarbij we de behoefte van de burger in kaart kunnen brengen?  Door middel van een filmpje illustreren Joram en Jorrit van BZK wat data kan betekenen voor bewoners. Door  visualisaties kunnen burgers meer inzicht krijgen in de mogelijkheden en beter meepraten over toekomstige beslissingen.

Data wordt interessant als je verschillende datasets combineert
Als laatste was Erwin van Mierlo (CBS) aan het woord. Hij gaf ons een kijkje in alle beschikbare data over bouwen en wonen van het Centraal Bureau van Statistiek (CBS). Zodra een huis bewoond wordt begint het CBS met het verzamelen van data. Deze verschillende datasets worden interessant als je ze gaat combineren, stelt hij. De data is allemaal te vinden op de website onder de categorie ‘bouwen en wonen’ van het CBS. Datasets over bouwen leven in Nederland, vertelt Erwin: zes van de tien meest gebruikte datasets van het CBS zijn datasets over wonen.

“Datasets over bouwen leven in Nederland, zes van de tien meest gebruikte datasets zijn over wonen.”

Na de vier interessante presentaties was de beurt aan publiek om vragen te stellen, onder moderatie van Paul Suijkerbuijk (LEOO).
Hoe komen we in de komende 2 jaar aan gefundeerde keuzes?
BZK: Je kunt data gebrouwen bij het onderbouwen van een keuze maar niet bij het maken ervan. We moeten volgens de omgevingswet beslissingen nemen op basis van participatie. We gebruiken data om de puzzel in elkaar te zetten.
Bregje: Als beginnend ambtenaar is mijn missie zoveel mogelijk naar buiten te gaan om daar op te halen wat er speelt!
Mark: Je wil land en stad meenemen in beslissingen rondom wonen. We moeten deze uitdagingen meenemen en hier gepaste technologie op ontwikkelen. Data heeft de mogelijkheid om allemaal scenario’s te maken en zo mensen op de juiste manier te informeren. We moeten eerst vertrouwen en begrip creëren voordat we het gesprek kunnen voeren.

Aankomende 3 en 17 december worden er weer interessante bijeenkomsten georganiseerd, wees erbij!