Achtste Community of Practice Right 2 Challenge

Aanleiding
Na de laatste Community of Practice op 26 september 2017 in Amsterdam-Oost was het deze keer de beurt aan Den Haag: de Historische Buitenplaats Ockenburgh was het podium voor de achtste Community of Practice Right 2 Challenge. Deze bijeenkomst stond in het teken van de praktijkverhalen van twee initiatieven en het onderzoek van Koen van der Krieken naar de ontwikkelingen van Right 2 Challenge (R2C) en Right 2 Bid.

Initiatieven vanuit de praktijk bezien
Tijdens de bijeenkomst zijn twee praktijkvoorbeelden aan bod gekomen. Petra Brekelmans van Stichting tot Behoud van de Historische Buitenplaats Ockenburgh (Den Haag) en Annet van Otterloo van de Afrikaanderwijk Coöperatie (Rotterdam) vertelden enthousiast over de aanleiding, het proces en de financiering van hun initiatief.

De Historische Buitenplaats Ockenburgh was een vervallen 17^e -eeuwse villa dat met succes door de Stichting Historische Buitenplaats Ockenburgh is overgenomen en opgeknapt. Door de toewijding van een grote groep vrijwilligers is er weer nieuw leven ingeblazen en worden er verschillenden activiteiten georganiseerd. In Rotterdam lukte het de Afrikaanderwijk Coöperatie om bewoners samen te laten werken in een coöperatie met als doel een kapitaalkrachtiger Rotterdam Zuid. De coöperatie werkt vanuit de locatie ‘het Gemaal’. Toen de locatie te koop kwam te staan hebben de initiatiefnemers geprobeerd het Gemaal te kopen, maar liepen tegen een te hoge vraagprijs aan.

 ‘Bij verkoop zou niet alleen geld leidend moeten zijn, maar de totale maatschappelijke baten.’

Petra van de Historische Buitenplaats Ockenburgh merkt in dit kader op dat gemeenten (in het geval van de Afrikaanderwijk Coöperatie de verhuurder) bij de verkoop van gemeentelijk vastgoed meer rekening zouden moeten houden met initiatieven. Bij verkoop zou niet alleen geld leidend moeten zijn, maar de totale maatschappelijke baten. Bij de buitenplaats is gestart met de overdracht van de opstal. Aan de aankoop wordt gewerkt daarbij mogen zij een deel betalen in de vorm van gewerkte uren  door vrijwilligers. Daarnaast zijn ook andere knelpunten van hun initiatieven aan bod gekomen. Beide initiatieven liepen in eerste instantie tegen een weinig enthousiaste gemeente aan en beschikten bij de start van hun initiatief over weinig deskundigheid. Ines merkt op dat in Rotterdam samen met initiatiefnemers gewerkt wordt aan een ‘spoorboekje’, waar leerpunten en tips in staan om toekomstige challengers verder te helpen.

Ontwikkelingen Right 2 Challenge
Right 2 Challenge is inmiddels een actueel onderwerp. Zo is er tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen van dit jaar aandacht aan geschonken en is er een brief naar de Tweede Kamer gestuurd waarin staat dat het Rijk gemeenten gaat stimuleren om met Right 2 Challenge aan de slag te gaan en zo tot een verdubbeling te komen van het aantal gemeenten dat met Right 2 Challenge werkt. Daarnaast is door het aannemen van de motie-Segers een landelijke regeling op komst, waarbij het de bedoeling is dat het voor gemeenten mogelijk blijft om zo veel mogelijk een eigen invulling aan Right 2 Challenge te kunnen geven. Deze regeling wordt voor het einde van het jaar verwacht (zie verder presentatie Koen van der Krieken).

Koen van der Krieken heeft de stand van zaken omtrent Right 2 Challenge geïnventariseerd. De schatting is dat op dit moment tussen de 70 en 100 gemeenten met Right 2 Challenge bezig zijn. Van alle gemeenten die hij heeft aangeschreven, heeft 20% gereageerd. Hij gaat nog door met het verzamelen van informatie. Right 2 Bid staat nog in de kinderschoenen. Daar zijn nog weinig concrete uitwerkingen van.

Elke challenge vraagt maatwerk.

De aan het onderzoek deelnemende gemeenten gaven aan dat de knelpunten binnen Right 2 Challenge vooral juridisch van aard zijn. Hier deed zich een discrepantie voor met de praktijk van de initiatiefnemers: zij gaven aan vooral tegen organisatorische en financiële knelpunten aan te lopen. Tot slot benadrukte Koen dat er geen standaard model is om challenges in de praktijk te brengen. Dit sluit goed aan bij wat al eerder te sprake is gekomen. Elke challenge vraagt maatwerk.

Hoe gaan we verder?
De aanwezigen zijn enthousiast over de Community of Practice en vinden dat we vooral door moeten gaan. Omdat BZK ook aan de slag wil met een community of practice wordt besloten samen op te trekken. De aanwezigen gaven aan het bespreken van praktijkvoorbeelden inspirerend te vinden. Daarnaast gaven enkelen aan het op prijs te stellen als vooraf duidelijk was welke vragen er precies behandeld worden tijdens de bijeenkomst. Tot slot reageerden de aanwezigen enthousiast op het idee om bij de volgende bijeenkomst de deelnemers op te delen in groepjes om op thema’s door te kunnen praten.

De volgende Community of Practice zal naar verwachting in het voorjaar plaatsvinden in samenwerking met de gemeente Arnhem en de gemeente Peel en Maas.