“Open Aanbesteden zorgt ervoor dat inwoners openheid van zaken krijgen over de besteding van het belastinggeld.”

Maak kennis met het actiepunt Open Aanbesteden

Van 2018 tot en met 2020 wordt het derde Actieplan Open Overheid uitgevoerd. In het nieuwe Actieplan, dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) coördineert, tref je een verscheidenheid aan onderwerpen en actiehouders. Wij spraken alle actiehouders om een beeld te krijgen van de actiehouders en hun actiepunten: wie zijn ze en wat willen ze bereiken?

Het achtste interview uit onze interviewreeks gaat over het actiepunt Open Aanbesteden. Hierover spraken we met actiehouder Peter Specker, manager inkoopinformatie Rijk bij BZK.

Wat betekent Open Aanbesteden precies?
De Rijksoverheid wil transparant zijn over haar inkoop. Dat wil zeggen, over de inkoopstrategie, de planning van Rijksaanbestedingen, over het inschrijvingsproces en de daaruit volgende Rijkscontracten en Rijksuitgaven. Wat ons betreft is de tijd is nu rijp om het geheel aan openbaar gemaakte stukken over de Rijksinkoop te toetsen aan de internationale Open Contracting Data Standard (OCDS).

Deze internationale standaard bestaat sinds 2014 en is ontwikkeld om transparantie te vergroten en corruptie te bestrijden. Dit gebeurt door informatie over de inkoop door overheden op een uniforme en transparante manier naar buiten te brengen als open data. Ook geeft de standaard inzicht in het monitoren van de prestaties van overheidscontracten.

Wie werken er aan het actiepunt Open Aanbesteden?
Met een enthousiaste groep van vier inkooptrainees – academisch geschoolde ambtenaren die strategische opdrachten oppakken – werken we aan Open Aanbesteden. Dit doen zij met ondersteuning van Rob Koning, beleidsadviseur bedrijfsvoering, en mijzelf.

“Ik wil leren hoe je inwoners en bedrijven beter kunt betrekken bij het Rijksbeleid en bij de uitvoering daarvan.”

Waarom is Open Aanbesteden eigenlijk belangrijk?
Open Aanbesteden zorgt ervoor dat inwoners openheid van zaken krijgen over de besteding van het belastinggeld. Ook geeft het bedrijven de kans om aan te haken bij de inkoopstrategie van het Rijk. Als het Rijk met de markt in gesprek gaat over haar inkoopstrategie, dan vergroot dit de kans om de meest voordelige Rijkscontracten af te sluiten. En daarmee draagt Open Aanbesteden bij aan een betere besteding van het belastinggeld. Daarmee wordt het draagvlak voor onze democratie verstevigd.

Waarom besloten jullie om met het project Open Aanbesteden mee te doen aan het Actieplan Open Overheid?
We doen in de eerste plaats mee om kennis en expertise met elkaar te delen. Wat is de kijk van andere landen en organisaties op Open Aanbesteden en het organiseren van de dialoog tussen de overheid, inwoners en bedrijven? Wat kunnen wij hiervan leren? En belangrijker: hoe kunnen we bijdragen aan een gezamenlijke stap vooruit?

“Door actief informatie openbaar te maken, laten we zien wat het Rijk van plan is en heeft gedaan met het belastinggeld.”

Wat betekent een Open Overheid voor jou?
Het Rijk is er voor ons allemaal en wij staan in dienst van de samenleving. Door actief informatie openbaar te maken, laten we zien wat het Rijk van plan is en heeft gedaan met het belastinggeld. Met deze informatie kunnen inwoners, bedrijven en het Rijk het gesprek met elkaar aangaan om het met elkaar nog beter te doen.

Hoe sluit Open Aanbesteden hierop aan?
Met het openbaar maken van alle relevante informatie over de Rijksinkoop krijgen inwoners en bedrijven zicht op de voorgenomen en gerealiseerde besteding van het belastinggeld aan de inkoop van het Rijk. Zij kunnen zo zelf aan de slag met deze informatie, zonder daarvoor eerst Wob-verzoeken te doen over de inkoop bij het Rijk. Dit stelt mensen in staat om op tijd te reageren op wat het Rijk van plan is of al heeft gedaan.

Wat zijn jullie grootste uitdagingen?
De grootste uitdaging is om goed zicht te krijgen op de internationale ontwikkelingen bij Open Aanbesteden. Daarvoor is het nodig om een netwerk op te bouwen met personen en organisaties die hier zicht op hebben en hier actief in zijn. Dat blijkt nog niet makkelijk!

Een andere uitdaging is om de informatie over de inkoop door het Rijk inzichtelijk bij elkaar te krijgen en deze informatie eenvoudig toegankelijk te maken.

“We hopen alle relevante bestuurlijke informatie over de Rijksinkoop openbaar te maken.”

Welke resultaten hopen jullie met Open Aanbesteden te bereiken?
Het openbaar maken van alle relevante bestuurlijke informatie over de Rijksinkoop, voor elke stap in het inkoopproces. Om dat te bereiken voert onze projectgroep een controle uit om te beoordelen of het Rijk goed bezig is en wordt bekeken welke mogelijkheden het Rijk heeft om het (nog) beter te doen.

De uitkomst van deze acties wordt vastgelegd in een advies van de projectgroep aan de Chief Procurement Officer van het Rijk. Die zal vervolgens samen met de coördinerend directeuren inkoop van de departementen kijken welke opvolging ze aan dit advies zullen geven.

Wat hoop je de komende tijd te leren?
Hoe je inwoners en bedrijven beter kunt betrekken bij het Rijksbeleid en bij de uitvoering daarvan. Het formuleren van een antwoord hierop, is een competentie die van pas komt bij elke volgende stap van ons binnen het Rijk. Door hierover kennis en expertise te delen met collega’s en experts buiten het Rijk, worden wij zelf hopelijk wat wijzer.

Open Aanbesteden in een notendop
Bekijk de video waarin Peter Specker in een notendop vertelt wat het actiepunt Open Aanbesteden inhoudt:

—

Foto: Bart Versteeg
Video: Sebastiaan ter Burg