Peter Millenaar windt er geen doekjes om: open moet het zijn. ‘Zijn’ provincie Groningen was de eerste provincie die financiële gegevens als Open Data publiceerde. Open Verantwoording, dus. Als @hetkanweljurist op Twitter en als senior informatiemanager van de provincie Groningen was hij daar een belangrijke aanstichter van.
Kun je een concreet voorbeeld geven van wat er gebeurt als een provincie zich opent?
We kregen een vraag van een bedrijf wat op zoek was naar locatiegegevens van een aantal van onze lichtmasten. We konden wijzen op het bestaan van die openbare gegevens. Hoewel het niet uitmaakt wat een bedrijf vervolgens met deze Open Data doet zou het nu bijvoorbeeld een offerte kunnen uitbrengen voor zuiniger verlichting, of een verlichte fietsroutekaart kunnen maken. Uiteindelijk levert dat kostenbesparingen op. Het bedrijf hoeft niet langer te wachten dan nodig is. En de provincie hoefde nu geen WOB-verzoek af te handelen.
“Je moet natuurlijk zelf het goede voorbeeld geven!”
Hoe kijk je aan tegen Open Overheid, Open Verantwoording, Open Data, Open Contact en Open Aanpak?
Ik zie Open vooral als een als middel om beleidsdoelstellingen te bereiken. Het huidige coalitieakkoord verwijst meerdere keren naar het belang van samenwerking tussen en met bedrijven en organisaties:
“Als regionale overheid kunnen we stimuleren, regisseren en faciliteren. We kunnen voorwaarden scheppen waardoor inwoners, gemeenten, organisaties en marktpartijen beter in staat zijn hun bijdrage te leveren aan de samenleving.”
Voor mij is het dan glashelder dat Open één van die voorwaarden is om die doelstellingen te bereiken. Waar voorheen geld het standaard middel was om initiatieven te stimuleren kan in sommige gevallen informatie, maar ook kennis en expertise, die plaats innemen. En dan niet exclusief voor de aanvrager, maar voor iedereen, zodat er een gelijk speelveld ontstaat. En practice what you preach, je moet daarbij zelf natuurlijk het goede voorbeeld geven!
“De overheid en de maatschappij samen kunnen veel meer bereiken dan de overheid alleen”
Heb je nog meer tips voor ambtenaren die met Open Data en Open Verantwoording aan de slag willen?
Jahoor!
“Feedback levert altijd iets op, al is het maar dat je ziet hoe een ander er naar kijkt”
Wat zijn volgens jou de baten en effecten van Open Data?
Het is lastig om voor open data een traditionele businesscase op te stellen, omdat het voor een deel gaat om onzekere opbrengst of om maatschappelijke baten die niet in euro’s zijn uit te drukken. Het is niet eenvoudig om maatschappelijk baten te kwantificeren. Zo wordt gesteld dat Open Data het vertrouwen in de overheid laat toenemen vanwege de transparantie; hoe meet je dat? Vertrouwen in de overheid wordt toch ook niet naar geld omgerekend? Vanuit informatiemanagement bekijk ik open data vanuit de kwalitatieve opbrengst voor ons als organisatie. Het heeft ons in bepaalde gevallen geholpen om meerdere administraties die met hetzelfde doel werden bijgehouden op te ruimen en één bron als leidend aan te wijzen. Het leert je bij actieve openbaarmaking gegevens als openbaar te classificeren zonder de druk van de termijn van een lopend Wob-verzoek. Je gaat veel beter op de kwaliteit letten omdat je weet dat er kritisch naar gekeken wordt. Verkregen feedback levert altijd wat op, al was het dat je ziet hoe een ander ernaar kijkt.
“Als jurist denkend aan Open Overheid zie ik vooral een sterke koppeling met zorgvuldigheid”
Wat zou je iedereen nog willen meegeven die met Open Overheid bezig is?
Als jurist denkend aan Open Overheid zie ik vooral een sterke koppeling met zorgvuldigheid. Vanuit de historie is de zorgvuldigheidsnorm gekoppeld aan het vergaren van relevante feiten en omstandigheden voorafgaand aan het nemen van een besluit. Bouw daarop voort in je aanpak rond Open Overheid: doordat we nu meer de samenwerking met de samenleving zoeken groeit zorgvuldigheid in mijn optiek ook naar het tijdig en in een aansprekende vorm openheid geven over voorgenomen besluiten. Zo kunnen zowel ambtenaren als inwoners bijdragen aan zorgvuldige overheidsbesluiten. Het lijkt misschien een nuance, maar het perspectief is volledig anders: de overheid en de maatschappij samen kunnen veel meer bereiken dan de overheid alleen.
Foto: CC BY-SA Sebastiaan ter Burg
1. Zet een eerste gemakkelijke stap
2. Werk samen met je bestuur
3. Kijk naar buiten
4. Gebruik beschikbare kennis
5. Netwerk in je eigen organisatie
6. Denk vanuit de ander
7. Zorg voor een gezamenlijke doelstelling die vertrouwen wekt