Workshoptool: verder met Open Overheid
Je bent misschien al een tijd bezig met Open Overheid. Maar hoe kom je nu verder? Wat is je volgende stap? Om dit helder te krijgen en daarover in gesprek te kunnen gaan, bieden we vanuit het Leer- en Expertisepunt de workshoptool ‘Verder met Open Overheid!’ aan. Daarnaast doen we een suggestie voor hoe je, met deze tool als basis, zelf een workshop kunt geven.
De tool
De workshoptool ‘Verder met Open Overheid!’ is een invulblad waarbij je 5 stappen doorloopt, om uiteindelijk jouw eerstvolgende stap naar een meer Open Overheid te beschrijven. Een korte toelichting van elke stap:
1. Focus op meerwaarde
Welke meerwaarde wil jij bereiken met Open Overheid? Misschien wil je dat er meer begrip komt voor het werk van de overheid, verantwoording afleggen over hoe belastinggeld besteed wordt of inwoners in staat stellen om zelf initiatieven te ontwikkelen. Ga na welke meerwaarde je als organisatie nastreeft en waar je de focus legt.
2. Samen sterk!
Wie zijn binnen jouw organisatie de ‘partners in crime’ die al bezig zijn met deze meerwaarde? En hoe kun je elkaar versterken? Deze vragen staan centraal in deze stap. Een deelnemer aan een van onze workshops vertelt bijvoorbeeld: “Gek genoeg voel je vaak wel aan wie je medestanders zijn”. Waar zij dat aan merkt? “Vaak zijn dat collega’s die zelf een open houding hebben en openstaan voor samenwerking en vernieuwing”.
3. Geniet van weerstand
“We hebben er geen geld voor”, “We hebben er geen tijd voor”, “Niemand zit er op te wachten”. Misschien heb je ze allemaal al eens gehoord… Het is goed om je bewust te zijn van weerstand en de bezwaren serieus te nemen. Hoe neem jij weerstand bij collega’s weg?
4. Sluit aan bij het Actieplan Open Overheid
Aansluiten bij wat bestaat kan goed werken: je hoeft zelf niet het wiel uit te vinden, kunt in contact komen met mensen die ervaring hebben en kiezen voor projecten die zich al enigszins bewezen hebben. Een mogelijkheid is om uit te gaan van het Actieplan Open Overheid. Bij welke actiepunten uit het Actieplan Open Overheid kun jij aansluiten?
5. Laat je inspireren door goede voorbeelden
Goede voorbeelden kunnen ontzettend inspirerend werken. Ze laten zien wat er mogelijk is, en maken een volgende stap voorstelbaar. Wat vind jij het meest inspirerende voorbeeld van Open Overheid? Bekijk bijvoorbeeld onze initiatieven kaart om ideeën op te doen!
The next step!
Na het doorlopen van deze vijf stappen heb je hopelijk een beeld bij wat de eerstvolgende stap is die je gaat zetten naar een meer Open Overheid. Dit kan een persoonlijke stap zijn of een stap die je als organisatie zet. Zo hebben wij workshopdeelnemers gehad die als volgende stap zichzelf beter informeren over wat er allemaal al gebeurt op Open Overheid gebied. Of die als volgende stap een bijeenkomst voor collega’s organiseren, waar Open Overheid een plek krijgt. Een ander gaat zich verdiepen in Open Spending Detaildata, “Misschien is dat wel echt iets voor ons!”. Hoe klein de stap misschien ook is, het belangrijkste is dat je verder komt!
Hieronder geven we een suggestie voor hoe je een workshop kunt invullen op basis van deze tool, maar het kan natuurlijk ook behulpzaam zijn de stappen zelf te doorlopen.
Zelf een workshop geven? Dat kan zo!
1. Introduceer jezelf en het onderwerp
Een open deur, natuurlijk stel je jezelf voor! Voor de introductie van het onderwerp Open Overheid vind je op deze website veel informatie. Bekijk bijvoorbeeld deze blog met 5 tips om verder te komen met Open Overheid, waar deze tool op gebaseerd is, of grasduin door de diverse interviews.
2. Maak duidelijk wat het doel van de workshop is en wat je van de deelnemers verwacht
Wat verwacht je van de deelnemers en wat is het doel van de workshop? Het kan een eerste kennismaking zijn met Open Overheid, meer inzicht in hoe iedereen erover denkt of gewoon echt met elkaar die volgende stap in kaart brengen. Voor elke deelnemer kan dit doel verschillend zijn. Leg in elk geval uit wat jouw doel is als workshopleider en wat je van de deelnemers verwacht.
3. Kennismaking met de deelnemers
Afhankelijk van de groepsgrote kun je dit op verschillende manieren invullen. Het klassieke ‘voorstelrondje’ kan altijd, maar leuker is wellicht om wat creatiever te werk te gaan. Een voorbeeld daarvan is om een denkbeeldige lijn door de kamer te laten lopen en de deelnemers te vragen plaats te nemen op die lijn, gebaseerd op de uitersten. Bijvoorbeeld op basis van de stelling ‘Alles wat open mag zijn, moet open zijn’. Zo zie je van elkaar al waar je staat, wat een goede start van een gesprek kan zijn.
4. Invullen maar!
Het invullen van het invulblad neemt een groot deel van de tijd van de workshop in beslag. Onze ervaring is dat je minimaal 20 minuten nodig hebt. Het invullen kan ieder voor zich doen, maar het is interessanter om de deelnemers met elkaar in gesprek te laten gaan. Hierop hebben wij positieve reacties gehad: “Het is fijn om gewoon eens met iemand in gesprek te kunnen gaan hierover. En de vraag welke bezwaren er worden opgeworpen tegen een Open Overheid bleek een feest der herkenning!”. De tijd in de gaten houden is wel belangrijk: de gesprekken zijn vaak zo levendig, dat deelnemers gemakkelijk bij een vraag blijven hangen!
Tip
Print het invulblad voor alle deelnemers uit op A3 formaat, zorg voor genoeg pennen, een geschikte ruimte en een ontspannen sfeer!
5. Terugkoppeling
Na het invullen is het natuurlijk interessant om te weten hoe de bladen zijn ingevuld en wat de deelnemers uiteindelijk als hun volgende stap zien. Wat wij eerder gemerkt hebben, is dat er ontzettend veel vragen te stellen zijn nadat de deelnemers het blad hebben ingevuld. Van een eenvoudig ‘Hoe is het gegaan?’ of ‘Wat kwam er bij jullie uit als volgende stap?’ tot ‘Welke vraag was het makkelijkst te beantwoorden?’. Je doet het niet snel verkeerd!
6. Afronding en follow-up
De deelnemers bedanken voor hun actieve bijdrage is een vanzelfsprekendheid. Maar sta ook stil bij een eventueel vervolg: wil je dat de workshop een opmaat is naar meer, zorg dan ook dat je duidelijk schetst wat de vervolgstappen zijn. Is de workshop een afgerond geheel en is het de bedoeling dat de deelnemers zelf invulling geven aan hun volgende stap, maak dit dan ook duidelijk.
Leer- en Expertisepunt Open Overheid
Je kunt de deelnemers ook wijzen op het bestaan van het Leer- en Expertisepunt Open Overheid. Wie zich abonneert op onze nieuwsbrief blijft goed op de hoogte van wat er speelt. Wij staan ook open voor vragen en suggesties. En natuurlijk vinden wij het leuk om te horen wat er uit de workshop gekomen is!
