Publiceer!

Open Data is pas open nadat het ergens op het internet kan worden gedownload of gebruikt. Nadat je data hebt gevonden binnen je organisatie, en je hebt vastgesteld dat deze data ook gepubliceerd kan worden als Open Data zijn er nog een aantal praktische stappen om te zetten. Je dient bijvoorbeeld te zorgen voor een plaats waar de data kan worden gedownloaded en dat de data dan vervolgens ook vindbaar gemaakt wordt via data.overheid.nl.

Maak de metadata op orde

Metadata is de beschrijving van de data. Metadata geeft antwoord op vragen als: Van wie is de data? Wat is de geldigheidsduur van de data? Onder welke voorwaarde is de data beschikbaar? En in welk formaat is de data beschikbaar?

1. Metadata op orde brengen betekent dat je een goede beschrijving van de data maakt. Vaak is deze informatie al bekend en hoef je deze alleen maar bij elkaar te brengen. Metadata is erg belangrijk voor Open Data. Het zorgt ervoor dat de data goed wordt begrepen door hergebruikers en verkleint de kans op “verkeerde” manieren van hergebruik van de data. Ook voor het vindbaar maken van de Open Data op data.overheid.nl is metadata belangrijk. Op data.overheid.nl kun je een goede beschrijving vinden van de benodigde metadata in het stappenplan publiceren van Open Data.
2. Een belangrijk onderdeel van de metadata is de omschrijving. Door het geven van een goede omschrijving kunnen eventuele aansprakelijkheidsrisico’s worden ingeperkt. Een onderzoek naar Open Data en aansprakelijkheidsrisico’s is hier terug te vinden.

Maak de data duurzaam beschikbaar

Het openen van data dient in de organisatie duurzaam belegd te worden. Hiermee maak je Open Data een standaard onderdeel van de werkwijze van een overheidsorganisatie.

1. Wanneer je Open Data geplaatst hebt zullen er eventueel vragen zijn. Om deze vragen te kunnen beantwoorden is een contactpersoon en het beleggen van de verantwoordelijkheid voor de data van belang zodat eventuele vraagstukken opgepakt kunnen worden. Overigens is het aantal vragen wat er over Open Data gesteld wordt niet altijd groot. Bij het kadaster is hier onderzoek naar gedaan.
2. Open Data moet zo actueel als mogelijk zijn. In het ideale geval is Open Data net zo actueel als het in de interne organisatie is. Dat lukt niet altijd. Data die in een massaal primair proces van een overheidsorganisatie zit, bijvoorbeeld het kentekenregister, verandert zo snel dat dit alleen maar door een directe koppeling met dit primaire proces actueel te krijgen is. Een directe koppeling met het primaire proces kan echter ook tot verstoringen van dit proces leiden. In dat geval volstaat een koppeling die “recht doet aan de aard van de data”. Zo is het ook verwoord in de wet hergebruik van overheidsinformatie. Bij het kentekenregister betekent dit dat de Open Data dagelijks wordt geupdate.
3. Open Data kan leiden tot opmerkingen over de kwaliteit van de data. Daar waar die opmerkingen heel specifiek zijn kunnen deze opmerkingen ook leiden tot verbeteringen. Dat kunnen hele praktische fouten zijn die hersteld kunnen worden, een groot winstpunt van Open Data. Er moet wel een proces worden ingericht om deze opmerkingen te kunnen verwerken. Dat proces moet worden ingericht. Een belangrijk onderdeel van dit proces is terugkoppeling. Zorg ervoor dat je degene die de opmerking plaatst ook laat weten dat je een fout verbeterd hebt.

Zorg voor een plaats op het internet

Zorg voor een plaats op het internet waar de data beschikbaar kan worden gesteld. Open Data kan op twee manieren beschikbaar worden gesteld. Als een downloadbaar bestand of als een directe koppeling met de systemen van de overheid, een API of webservice.

1. Downloadbaar bestand. Om een bestand downloadbaar maken moet het ergens op een locatie op het internet staan waar je direct kan downloaden. Over het algemeen kan dit al vanuit een bestaand CMS, daar kun je vaak bestanden plaatsen die vervolgens gedownload kunnen worden. Daarnaast zijn er nog andere manieren, het is verstandig om dit te bespreken met een systeembeheerder van de organisatie.
2. Webservice/API. Een webservice of API is een hele specifieke koppeling met de systemen die binnen de organisatie werken. Het maken van een webservice of API is een specifieke taak die moet worden belegd bij mensen met kennis van het systeem en de data die ontsloten moeten worden. Bij een webservice of API is het altijd van belang om ervoor te zorgen dat er ook altijd een volledige download van de data gedaan kan worden. Het kan zijn dat een hergebruiker de data op een dusdanige manier wil gebruiken dat hij hiervoor het hele bestand nodig heeft.

Zorg voor een pagina met beschrijving van de data

De data moet beschikbaar worden gesteld met goede uitleg. Met een goede uitleg bij de data voorkom je dat men de data op manieren gaan gebruiken die niet passen bij de data. De uitleg op deze pagina kan verder gaan dan de beschrijving van de data in de metadata.

Stel de data beschikbaar onder de voorwaarden van CC0

Zorg ervoor dat de data beschikbaar gesteld wordt onder de voorwaarden van CC0. CC0 is de voorwaarde waaronder de data beschikbaar wordt gesteld. Met de toepassing van een CC0 verklaring op de data geef je aan dat de data vrij herbruikbaar is. Tevens verklaar je met behulp van de CC0 verklaring dat de data “as-is” wordt aangeboden ongeacht de manier waarop de data wordt gebruikt door de hergebruiker. Een volledige tekst van de CC0 verklaring is hier te vinden

Registreer de Open Data op data.overheid.nl

Open Data dient geregistreerd te worden op data.overheid.nl. Als je bovengenoemde stappen doorgenomen hebt kun je aan de slag gaan met het registreren van data op data.overheid.nl. De stappen die je moet volgen om data te registreren op data.overheid.nl kun je hier terugvinden.

Reageer!

Bovenbeschreven stappen zijn gebaseerd op de ervaringen van overheidsorganisaties en publieke professionals die data publiceren als Open Data. Op- en aanmerkingen? Graag! Stuur een bericht naar paul@open-overheid.nl.