Actieplan Open Overheid update 13

Elke acht weken publiceren we een blog waarin je de laatste stand van zaken over alle actiepunten vindt. De actiehouders die verantwoordelijk zijn voor de actiepunten leveren deze informatie aan. Vandaag is het tijd voor Actieplan Open Overheid update 13.

Actiepunt 1: Nationale open data agenda

Actiehouder: ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: alle ministeries.

Het CBS en Kadaster hebben – in samenspraak met data.overheid.nl – voorstellen gedaan om de vindbaarheid en herbruikbaarheid van Open Data verder te verbeteren. In de komende tijd zullen die voorstellen verder worden uitgewerkt.

Actiepunt 2: Stuiveling Open Data Award

Actiehouder: ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: het Leer- en Expertisepunt Open Overheid.

Op 16 november 2017 is de tweede SODA uitgereikt aan de Consumentenbond voor hun toepassing ‘Wat kost mijn zorg?’. Een impressie van de dag vind je op de website van de SODA. Ook dit jaar wordt de SODA weer uitgereikt. Hoe het awardtraject er dit jaar precies uit komt te zien zal later bekend worden. Binnenkort komt de SODA-jury weer bij elkaar om de 2017 editie te evalueren en vooruit te kijken naar de editie van dit jaar.

Actiepunt 3: ROUTE-TO-PA: Hergebruik van open data

Actiehouder: Universiteit Utrecht, departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap. In samenwerking met: de gemeente Den Haag, het ministerie van BZK, Open Knowledge Foundation (Verenigd Koninkrijk) en diverse Europese universiteiten.

De eind vorig jaar gehouden data expeditie rondom de gezonde balans in de Utrechtse binnenstad, leverde interessante resultaten op voor maatschappelijke leerprocessen rondom Open Data. Tijdens de data expeditie werkten studenten vier weken samen met beleidsmedewerkers en bewoners op het ROUTE-TO-PA platform. Ten eerste leverde de data expeditie inzichten op voor het vraagstuk. Studenten brachten bijvoorbeeld met behulp van Open Data in kaart welke verschillen er zijn in hoe bewoners uit verschillende wijken in Utrecht gezondheid ervaren. Ten tweede was de data expeditie interessant voor data management. Zo bleek er naast data op straatniveau behoefte te zijn aan data op wijkniveau, aan real-time data en ook aan feitelijke data naast gepercipieerde data. Ten slotte kwamen tijdens de data expeditie ook technische barrières aan het licht. Deze resultaten en die van de andere deelnemende partners in Europa vormen de input voor het ROUTE-To-PA product ‘GUIDE’: een handleiding voor overheden die aan de slag willen met Open Data.

Actiepunt 4: Actieve openbaarheid van informatie

Actiehouder: ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: alle ministeries en uitvoeringsorganisaties.

Adviesbureau Berenschot heeft het eindrapport van de evaluatie van de actieve openbaarmaking van de onderzoeksrapporten opgeleverd. Uit de evaluatie komt een Rijksbreed beeld naar voren van de stand van zaken, de manier waarop de departementen het werkproces hebben georganiseerd, wat daarbij goed en minder goed werkt en wat de resultaten van de werkafspraken zijn. Van elkaar leren stond bij de evaluatie centraal.

Berenschot heeft de stand van zaken op basis van interdepartementale bijeenkomsten en rondetafelgesprekken in kaart gebracht en komt onder andere tot de conclusie dat:

1. alle departementen bezig zijn met actieve openbaarmaking in brede zin;
2. het tempo van implementatie verschilt waarbij een aantal pilotdepartementen de kopgroep vormen;
3. het actief openbaarmaken van onderzoeksrapporten niet zo eenvoudig is als het lijkt en dat het beschouwd moet worden als een forse veranderopgave.

Op maandag 29 januari heeft het netwerk van interdepartementale contactpersonen gesproken over het rapport en over de manier waarop de departementen opvolging kunnen geven aan de aanbevelingen van Berenschot. In het overleg van de secretarissen-generaal zal een voorstel geagendeerd worden voor het vervolg.

Actiepunt 5: Open over geld: Openspending detaildata

Actiehouder: Open State Foundation (OSF). In samenwerking met: Provincies, Waterschappen, Gemeenten, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), Interprovinciaal Overleg (IPO), Unie van Waterschappen (UVW) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).

We hebben in 2017 de werkzaamheden afgerond om de drie kwaliteitsverbeteringen te testen. Dit hebben we samen met de gemeente Utrecht gedaan. Het gaat om het toevoegen van locaties, het ondersteunen van de gemeente-eigen programma-indeling en het ondersteunen van langere teksten ten behoeve van de context. De belangrijkste opgave is nu om te onderzoeken hoe Open Spending Detaildata schaalbaar aangeboden kan worden voor een groeiend aantal overheden. Dit is nu nog een knelpunt, omdat het inladen en visualiseren van de data veel tijd vergt en ook foutgevoelig is.

We onderzoeken nu samen met het bedrijf Semansys en de gemeente Utrecht de mogelijkheden om XBRL, een XML-standaard, te gebruiken om het exporteren en verwerken van de Detaildata eenvoudiger te maken. Dit idee wordt de komende weken verder uitgewerkt. We houden jullie op de hoogte van de vorderingen!

Actiepunt 6: Open over besluitvorming bij gemeenten: open raadsinformatie

Actiehouder: Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). In samenwerking met: de Open State Foundation, diverse gemeenten en het ministerie van BZK.

De vorderingen gaan snel met Open Raadsinformatie. Er doen nu meer dan 100 gemeenten mee. Deze data is zo goed als allemaal beschikbaar voor hergebruik via de zoekmachine en de Open Raadsinformatie API. Ondertussen werkt Stamkracht, de winnaar van de Open Raadsinformatie App-Challenge, hard verder aan de app WaarOverheid. De app die met machine-learning raadsinformatie automatisch op wijk- en buurtniveau op de kaart zet. Deze app zal half februari beschikbaar zijn voor gebruik.

Ook zijn we bezig met de berichtstandaard en we hopen deze aan het einde van dit kwartaal af te ronden en te gaan implementeren samen met leveranciers van Raadsinformatiesystemen. Hiermee komt raadsinformatie gestandaardiseerd beschikbaar als Open Data.

Actiepunt 7: De ambtenaar als vakman in de energieke samenleving

Actiehouder: ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. In samenwerking met: de energieke samenleving en het ministerie van BZK.

Er zijn tien tranches van het werkatelier ‘Kunst van het Verbinden’ afgerond. Er volgt nu nog een veegtranche met ongeveer 60 deelnemers en een aangepast programma. Eind april 2018 wordt het Werkatelier beëindigd. De besluiten rond organisatieveranderingen uit het coalitieakkoord, hebben gemaakt dat er de afgelopen maanden wat minder tijd en aandacht was om het gesprek te voeren over de verschillende overheidsrollen en over wat de netwerkende en participatieve overheidsrol in je werk betekent. De aanpak ‘Versterking Vakmanschap’ – waarin onder andere wordt geleerd in het eigen werk (leren door doen) – wordt voortgezet. In 2018 ligt de focus op het middenmanagement. Het middenmanagement heeft namelijk directe invloed op de aandacht die in het dagelijks werk besteed wordt aan het werken met ‘buiten’ en het bewustzijn van de rol die het Rijk daarin heeft. De verwachting is dat door ‘leren door te doen’ de participatieve en netwerkende ambtenaar steeds meer werkelijkheid wordt en hiermee een natuurlijk en integraal onderdeel van ons werken.

Actiepunt 8: Informele aanpak Wob-verzoeken

Actiehouder: ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: diverse gemeenten en het Leer- en Expertisepunt Open Overheid.

Het project Prettig Contact Met de Overheid (PCMO) stuurde geen voortgangsinformatie in over dit actiepunt. We plaatsen daarom nogmaals de update van december 2017.

Vanuit het project Prettig Contact Met de Overheid (PCMO) is tijdens het landelijke PCMO-congres op 28 september een masterclass Informele Aanpak WOB-verzoeken verzorgd. Ook gaven we op 23 en 24 oktober, tijdens de internationale OGP-bijeenkomst bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, een workshop.

Actiepunt 9. Ondersteuning van overheden: het Leer- en Expertisepunt Open Overheid (LEOO)

Actiehouder: ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: ICTU, maatschappelijk betrokken partijen, diverse gemeenten, provincies en ministeries.

Een aantal highlights van het Leer- en Expertisepunt (LEOO) sinds 12 december 2017:

1. De afgelopen periode leverden we een bijdrage aan de totstandkoming van het nieuwe actieplan Open Overheid, onder meer door een bezoek aan gemeente Schiedam in verband met een pioniersnetwerk voor gemeenten en (verkennende) gesprekken met DUO en de Tweede Kamer.
2. We stuurden 15 februari onze eerste nieuwsbrief van 2018 uit, met daarin onder meer aandacht voor Right to Challenge en de save the date voor de ‘Sneak preview’ van het nieuwe actieplan op 27 maart aanstaande. Je kunt je aanmelden voor deze bijeenkomst, en natuurlijk voor onze nieuwsbrief.
3. We organiseerden een bijeenkomst over ‘Cultuur, houding en gedrag’ en publiceerden er een verslag over. Ook troffen we voorbereidingen voor de tweede bijeenkomst van het stakeholderforum van het actieplan Open Overheid die op 22 februari plaatsvindt.
4. Het LEOO coördineert de internationale OECD themagroep ‘Data-driven Public Sector’. Op 20 februari ging de themagroep van start met een eerste video conference. Vanzelfsprekend spelen Open Data en transparantie binnen de themagroep een grote rol.
5. 24 januari gingen we met taart langs bij gemeente Den Haag: Antoine Gribnau diende op de Dag van de Lokale Democratie op 17 november jl. het winnende idee in voor het actieplan Open Overheid. Bekijk hier een kort verslag.
6. Op onze website open-overheid.nl plaatsten we diverse content, waaronder een infographic over het Open Government Partnership (OGP), tips voor besturen in een Open Overheid en terugblikken op 2017 in vorm van korte gespreksverslagen.