Actieplan Open Overheid update 6

Elke zes weken publiceren we een blog waarin je de laatste stand van zaken voor alle actiepunten vindt. De actiehouders die verantwoordelijk zijn voor de actiepunten leveren deze informatie aan. Vandaag is het tijd voor actieplan Open Overheid update 6.

Actiepunt 1: Nationale open data agenda

Actiehouder: ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: alle ministeries.

Op 7 september voerde minister Blok overleg met de Tweede Kamer over onder andere het Open Databeleid (NODA). De Kamer toonde zich opnieuw voorstander van het zoveel mogelijk beschikbaar stellen van Open Data en drong er op aan om waardevolle data van gemeenten te ontsluiten en beschikbaar te stellen. De minister heeft toegezegd om daar begin volgend jaar over te rapporteren.

Op 9 september organiseerde de Algemene Rekenkamer – in samenwerking met de ministeries van Financiën, Infrastructuur en Milieu, BZK, het Centraal Bureau voor de Statistiek – de Accountability Hack. De Open State Foundation verzorgde de organisatie. Deelnemende teams konden met behulp van Open Data, de geldstromen en prestaties van de overheid in beeld brengen. De grote winnaar werd het spel ‘Wie is de slimste burger’, een app waarmee mensen hun kennis over geldstromen van de overheid kunnen testen.

Actiepunt 2: Stuiveling Open Data Award

Actiehouder: ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: het Leer- en Expertisepunt Open Overheid.

Het had wat tijd nodig, maar inmiddels is bekend hoe het tijdpad voor de Stuiveling Open Data Award (SODA) eruit zal zien dit jaar:

1. 28 september 2016: de start van de wedstrijd. 28 september is de internationale ´Right to Know Day´, dus in dat opzicht een mooi moment.
2. 28 september tot 8 november: er kunnen inzendingen voor de wedstrijd worden gedaan via een formulier op de website www.soda2016.nl.
3. 12 december: uitreiking van de eerste Stuiveling Open Data Award tijdens het ‘Hoe Open?’ Festival. Hiervoor is inmiddels een ‘save the date’ verstuurd, de details voor het programma worden momenteel nog ingevuld.

Zet deze data dus alvast in je agenda, en doe binnenkort mee met de Stuiveling Open Data Award! Ondertussen brengen wij alles in gereedheid om te zorgen dat de inzendingen vanaf 28 september binnen kunnen stromen.

Actiepunt 3: ROUTE-TO-PA: Hergebruik van open data in de provincie Groningen

Actiehouder: Universiteit Utrecht, departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap. In samenwerking met: provincie Groningen, de gemeente Den Haag, het ministerie van BZK, Open Knowledge Foundation (Verenigd Koninkrijk) en diverse Europese universiteiten.

De Population Decline Open Data Challenge, die dit voorjaar in Groningen plaats vond, leverde praktische inzichten op  in het hergebruik van Open Data. Tijdens de Challenge werkten studenten, stakeholders en beleidsmedewerkers samen aan oplossingen voor scenario’s over leefbaarheid in de regio. Naast deze praktische inzichten werd er tijdens de Challenge ook data verzameld waar onderzoekers  mee aan de slag gaan. Zij willen meer  inzicht krijgen in hoe het hergebruik van Open Data, gefaciliteerd door de ROUTE-TO-PA tools, kan bijdragen aan effectieve transparantie. Hiervoor gebruiken zij niet alleen de verzamelde data uit Groningen. De onderzoekers analyseren ook de data van vergelijkbare ROUTE-TO-PA projecten van andere Europese gemeenten.

Actiepunt 4: Actieve openbaarheid van informatie

Actiehouder: ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: alle ministeries en uitvoeringsorganisaties.

Veel informatie die bij wet openbaar mag zijn, is nog gesloten. In het vorige actieplan is daarom gestart met een aantal pilots. Tussen 1 oktober 2015 en 31 maart 2016 heeft de pilot met betrekking tot de openbaarmaking van onderzoeksrapporten een vervolg gekregen: de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Buitenlandse Zaken (BZ) en Financiën hebben afgelopen maanden in een eigen pilot een inventarisatie gemaakt van de onderzoeksrapporten (onder ARVODI) en deze inventarisatie benut om de mogelijkheden te verkennen om onderzoeksrapporten online te zetten.

De tweede pilot onderzoeksrapporten is inmiddels geëvalueerd. De resultaten zijn vergelijkbaar met de eerste pilot: de meerderheid van de rapporten is binnen de streeftermijn gepubliceerd. Tot slot werken de ministeries van Financiën, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en Veiligheid & Justitie (V&J) momenteel aan een notitie over transparantie van het wetgevingsproces, daarin nemen zij ook nieuws over de uitvoeringstoetsen op.

Actiepunt 5: Open over geld: Openspending detaildata

Actiehouder: Open State Foundation (OSF). In samenwerking met: Provincies, Waterschappen, Gemeenten, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), Interprovinciaal Overleg (IPO), Unie van Waterschappen (UVW) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).

De Openspending Detaildata API is live! Alle documentatie over hoe je de financiële detaildata van provincies en gemeenten eenvoudig via een API kan benaderen én kan hergebruiken in jouw toepassing, is nu te vinden. Een API-toegang maakt het hergebruiken van de data veel eenvoudiger. Zo hoef je niet meer handmatig alle individuele bestanden te downloaden.
In een speciale datablog voor Accountability Hack, de hackathon die op 9 september plaats vond bij de Algemene Rekenkamer, is de data ook onder de aandacht gebracht bij hergebruikers. Tijdens de hackathon werd ook een goedbezochte break-out sessie georganiseerd over de data.

Tot slot, de provincie Flevoland is als tweede provincie toegevoegd aan Openspending met de eigen detaildata.

Actiepunt 6: Open over besluitvorming bij gemeenten: open raadsinformatie

Actiehouder: Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). In samenwerking met: de Open State Foundation, diverse gemeenten en het ministerie van BZK.

Het Gemeentelijk Portfolio Overleg (GPO) gaf op 4 juli groen licht voor de volgende ontwikkelingsfase. In die fase worden tussen september 2016 en maart 2017, tien tot vijftien nieuwe gemeenten aangesloten. Tussen september 2016 en september 2017 worden twee andere leveranciers van raadsinformatiesystemen op de Open Raadsinformatie API aangesloten. Het is de bedoeling dat alle gemeenten en alle leveranciers eind 2017 over een volwaardige standaard kunnen beschikken en zijn aangesloten op de Open Raadsinformatie API.

Voor in de agenda:

1. Op 5 oktober (van 11.30 tot 12.30 uur) is er een speciale webinar over dit project. De webinar gaat vooral over hoe meer gemeenten betrokken kunnen worden.
2. Festival Lokale Democratie, op 13 oktober in Amersfoort, ook hier aandacht voor Open Raadsinformatie.

Actiepunt 7: De ambtenaar als vakman in de energieke samenleving

Actiehouder: ministerie van Infrastructuur en Milieu. In samenwerking met: de energieke samenleving en het ministerie van BZK.

De voorbereiding voor de leer- werkdagen die in het najaar van start gaan – gericht op ruim 800 medewerkers in het beleid – is in volle gang. Een nieuwe ontwikkeling is dat deze leer- werkdagen vanaf nu ‘werkateliers’ worden genoemd. We zijn nu bezig met de invulling van de versterking van de werkateliers. Daarbij ligt de aandacht op de toekomst: hoe zorg je dat het niet iets eenmaligs is?

Actiepunt 8: Informele aanpak Wob-verzoeken

Actiehouder: ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: diverse gemeenten en het Leer- en Expertisepunt Open Overheid.

Op 22 september vindt de landelijke conferentie van Passend Contact Met de Overheid (PCMO) plaats in Den Haag. In één van de 20 masterclasses wordt de informele aanpak van Wob-verzoeken behandeld:

Masterclass Open overheid: een wereld van boze burgers en bange ambtenaren?
De terughoudendheid van ambtenaren en overheidsorganisaties om informatie beschikbaar te stellen gaat vaak verder dan nodig is op grond van de Wob-uitzonderingsgronden en de geldende beperkingen op de openbaarheid. Is de wijze waarop de burger en de media met wel openbaar gemaakte informatie omgaan hier debet aan of zijn er andere redenen? Hoe zou de angst van bestuurders en ambtenaren voor het beschikbaar stellen van informatie kunnen worden overwonnen? Wanneer is er sprake van misbruik of oneigenlijk gebruik? Is het – naast een grotere inzet op actieve openbaarheid – ook mogelijk om Wob-verzoeken beter en sneller te behandelen? Wat vraagt dit aan vaardigheden en wat is belangrijk in de procesinrichting? In deze masterclass worden knelpunten, ervaringen en oplossingen besproken.

Actiepunt 9. Ondersteuning van overheden: het Leer- en Expertisepunt Open Overheid (LEOO)

Actiehouder: ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: ICTU, maatschappelijk betrokken partijen, diverse gemeenten, provincies en ministeries.

De highlights van het Leer- en Expertisepunt Open Overheid van de afgelopen periode:

1. Wij publiceerden content om de zichtbaarheid van Open Overheid te vergroten, bijvoorbeeld:
   1. Binnen de succesvolle serie ‘Van een hand vol naar een land vol’ een speciale editie met internationale voorbeelden van Open Overheid en een special over Open Data.
   2. Een nieuwsbericht over het Europees dataportaal en een oproep aan jullie om mee te denken over onze kennisproducten. Meer ingevulde vragenlijsten zijn van harte welkom.
2. Onze rol van kennismakelaar en ondersteuner van mede-overheden kwam sterk naar voren tijdens diverse één-op-één gesprekken, bijvoorbeeld met de medewerkers van de Belastingdienst, en tijdens bijeenkomsten, bijvoorbeeld over missing data tijdens de Accountability Hack en over Open Overheid tijdens het Get Connected Café.
3. We werkten aan de voorbereidingen van het Hoe Open? Festival én de uitreiking van de Stuiveling Open Data Award (SODA). Beiden gaan op 12 december plaatsvinden: Save the Date!