Hoe kunnen provincies transparanter en opener zijn?

Donderdag 23 november was het team Open Overheid op bezoek bij de provincie Zuid-Holland. Zuid-Holland organiseerde een inspiratiemiddag voor de twaalf provincies over de onderwerpen Open Overheid en Open Data. Centraal stond de vraag: hoe kunnen provincies transparanter en opener zijn naar de samenleving en andere overheden?

Open Provincies
De middag ging van start met een opening door Henk Burgering van het programma Transparante en Open Provincie (TOP) van de provincie Zuid-Holland. Dit werd gevolgd door een drietal inspirerende voorbeelden van Open Provincies: de Provincie Gelderland maakt de financiële cijfers van de Gelderse gemeenten inzichtelijk via een databank Financieel Toezicht. Vooral raadsleden kunnen hiermee beter hun controlerende taak uitoefenen.

In Flevoland zetten ze bij het project ‘Flevoland Slimmer!’, Open Data in om maatschappelijke vraagstukken op te lossen. Bijvoorbeeld bij het groot onderhoud van bruggen en sluizen, om hinder voor omwonenden te voorkomen Open Data is hierbij geen doel op zich, maar een middel waar de provincie gebruik van maakt. Ten slotte was het de beurt aan Zuid-Holland zelf: de provincie heeft haar subsidies in kaart gebracht via een interactieve kaart. Dit maakt het mogelijk voor inwoners om te zien waar in de provincie partijen subsidies hebben ontvangen en waaraan die subsidies zijn besteed. Deze website is één van de toepassingen die mogelijk zijn gemaakt dankzij een geheel vernieuwd data warehouse van de provincie Zuid-Holland.

High value datalijst voor provincies
Na deze drie voorbeelden gingen de aanwezigen zelf aan de slag. Ze werden door het Kennis- en Exploitatiecentrum Officiële Overheidspublicaties (KOOP), dat in opdracht werkt van het ministerie van BZK, uitgedaagd om de eerste stappen te zetten naar een ‘high value datalijst’ voor provincies. Deze lijst voor provincies bevat (provinciale) datasets die een hoge meerwaarde hebben voor de samenleving en waar prioriteit aan wordt gegeven bij het openbaar maken van data. De sessie met de provincies leverde een eerste inventarisatie op, waarover KOOP verder in gesprek gaat met provincies. In samenwerking met gemeenten is vorig jaar al een gemeentelijke ‘high value datalijst’ opgesteld, deze is op de website van KOOP te vinden.

Actieplan Open Overheid
Jorieke van Leeuwen van het ministerie van BZK vertelde de aanwezigen vervolgens over de totstandkoming van het Actieplan Open Overheid, de bijbehorende criteria en het Open Governance Partnership (OGP) waar Nederland lid van is. Voor het nieuwe actieplan 2018-2020 wil het ministerie van BZK graag een actiepunt waarbij de provincies zijn betrokken. Dat is echt een gemis in het bestaande actieplan!

Om de aanwezigen alvast een beetje te op te warmen met wat mogelijke actiepunten kunnen zijn, volgden twee pitches van Open Overheidsinitiatieven:

1. Tom Kunzler van Open State Foundation vertelde als allereerst over Open Stateninformatie, een initiatief om stateninformatie, zoals notulen, moties en stemuitslagen, als Open Data te ontsluiten. Cruciaal hierbij is dat deze data op gestandaardiseerde wijze beschikbaar is om de herbruikbaarheid van de data te vergroten. Een voordeel is dat de provincies van de technieken gebruik kunnen maken die al ontwikkeld zijn voor Openraadsinformatie, het al langer bestaande zusje van Open Stateninformatie dat gericht is op het uniform beschikbaar stellen van raadsinformatie van gemeenten.
2. De tweede pitch van Elvin van Diermen van de provincie Zuid-Holland ging over de participatiegame. De game geeft deelnemers op een leuke manier inzicht in beleidskeuzes waar provincies mee te maken krijgen en geeft hen de mogelijkheid om mee te denken en inbreng te leveren.

Na de twee presentaties brainstormden de provincies met elkaar over ideeën voor het nieuwe Actieplan Open Overheid. Onderwerpen als linked data, een dataplatform, het delen van data tussen overheden, data crowdsourcen en een gebruikerspanel van data/informatie passeerden de revue. Een mooie opbrengst voor het beleidsteam Open Overheid om mee verder te werken!

Verslag door Anne van de Geijn (Leer- en Expertisepunt Open Overheid)