“Openheid zorgt voor nieuwe dynamiek met inwoners”
Berichten over burgerschap (deel 6)

Een terugkerend thema uit de serie interviews over Open Overheid is de relatie met burgerschap. Wij selecteerden tien citaten uit eerdere interviews en leggen deze aan vier nieuwe geïnterviewden voor: Margriet van Galen (adviseur voor kleine culturele en sociale organisaties en is als actieve Arnhemmer betrokken geweest bij de oprichting van het BurgerServiceLab). Jacques Giesbertz (betrokken inwoner van Den Haag en ondernemer met BuzzyChain en BUZZ Den Haag), Christian Schouten (fractieassistent/commissielid D66 Alkmaar en beleidsmedewerker bij het ministerie van Financiën) en Ties de Ruijter (directeur van het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners).

Van links naar rechts: Margriet van Galen, Jacques Giesbertz, Christian Schouten en Ties de Ruijter

Iedere blog uit deze serie start met een citaat uit een eerder gehouden interview over Open Overheid. Dit keer is dat een citaat van Jeroen van Spijk, als wethouder van de gemeente Haarlem onder meer verantwoordelijk voor dienstverlening, burgerparticipatie, bedrijfsvoering en ICT:  “Doordat Haarlem informatie actief openbaar maakt krijgen inwoners een gelijkwaardiger informatiepositie. Dit zorgt ervoor dat we op een veel gelijkwaardiger niveau met elkaar kunnen communiceren. (…) Openheid zorgt voor een nieuwe dynamiek met inwoners.”

Wat is jouw mooiste voorbeeld waarbij openheid zorgt voor een nieuwe dynamiek met inwoners?
Margriet van Galen: Dat is een plan waar ik vanuit het Leer- en Werkbedrijf Diagonaal in Presikhaaf (wijk in Arnhem) bij betrokken was. Het ging om een in onbruik geraakt park dat tussen twee wijken in ligt. Het gebied vormde eerder een scheiding dan een verbinding tussen de wijken. Er lagen al lang plannen voor verbetering, maar er gebeurde steeds niets mee. Toen hebben we met enkele bewoners een vergadering belegd en een nieuw plan gemaakt. Dit hebben we aan de andere bewoners en de gemeente gepresenteerd. Omdat er op dat moment financiële potjes ter beschikking kwamen, konden we samen verder met het realiseren van de plannen. We maakten daarbij gebruik van eigen expertise, van een hovenier en groenopleidingen in de buurt. Het gebied wordt nu onderhouden door het Leer- en Werkbedrijf.

Ties de Ruijter: In Emmen, in de wijk Emmerhout, zijn ze bezig met budgetmonitoring. Dat leidt tot een zoektocht naar welke informatie openbaar moet worden en welke invloed overheid en bewoners elkaar daarop geven. Dit is een gezamenlijke zoektocht van partijen die elkaar meestal juist vanuit een bepaalde belangentegenstelling treffen. Dit leidt tot een beter samenspel tussen gemeente en actieve bewoners, maar ook tot een beter samenspel binnen de gemeente. Dat bepaalde gemeentelijke afdelingen, bijvoorbeeld vastgoed of financiën zeggen: “Oh, dus we hoeven niet alleen te vertellen wat er niet mag, maar het wordt ook gewaardeerd als we meedenken met wat er dan wel kan.” Daar wordt mijn werk een stuk leuker van.

Jacques Giesbertz: Ik zou vooral willen kijken naar de oude dynamiek, bijvoorbeeld de vele vrijwilligers op sportvelden en in de kunst- en cultuursector. Ik ben voor een gelijkwaardiger informatiepositie en nieuwe dynamiek, maar kijk vooral naar wat er al aan mooie oude dynamiek is. Het nieuwe krijgt vaak al zoveel aandacht en geld. Mijn mooiste voorbeeld is het Zeeheldentheater, die krijgen af en toe wat projectsubsidie en doen het verder heel goed. Dat mag veel meer gekoesterd worden.

Christian Schouten: Mooi voorbeeld van een nieuwe dynamiek is dat recent een groep supporters en suppoosten heeft gezorgd dat AZ – Ajax op 9 augustus 2015 toch door ging, ondanks dat er geen politie-inzet was. Dat gebeurde na overleg tussen de gemeente Alkmaar, de politie en beide clubs. AZ en Ajax zorgen voor extra stewards en AZ nam de verkeersregeling rondom het stadion op zich. De wedstrijd verliep zonder grote problemen.

Tot slot een reactie van degene met wiens citaat we startten: Jeroen, wat wil jij nog toevoegen naar aanleiding van bovenstaande?
Jeroen van Spijk: Mooi om te zien dat op veel plekken in Nederland het zelf-organiserend vermogen van de bevolking tot z’n recht komt. Of dat nou bewoners van een buurt zijn, supporters van een voetbalclub of vrijwilligers bij een theater. Openheid en toegankelijkheid van informatie speelt hierin een cruciale rol. Het is een ingewikkelde opgave om de oude verticale structuren te matchen met de horizontaal georganiseerde samenleving. Maar stap voor stap komen we er en de genoemde initiatieven zijn een teken dat we de goede weg zijn ingeslagen.”

Onze vraag aan de lezers van deze blog is: wat is jouw mooiste voorbeeld? Laat het ons weten via @OpenOverheidNL.

Overige Berichten over Burgerschap:
Deel 1: De burger beslist
Deel 2: De burger als eindgebruiker
Deel 3: Is een vrije burger een blije burger?
Deel 4: Van ‘gesloten, tenzij’ naar ‘open, tenzij’
Deel 5: Is een overheid met de regie in handen ouderwets?
Deel 6: Openheid zorgt voor nieuwe dynamiek met inwoners
Deel 7: Vertrouwen met de Wob-shop