Open moet het zijn! Update #4

Elke acht weken publiceren we een blog waarin je de laatste stand van zaken over alle actiepunten uit het Actieplan Open Overheid leest. De actiehouders die verantwoordelijk zijn voor de actiepunten leveren deze informatie aan.

Actiepunt 1: Open Besluitvorming bij gemeenten en provincies

Actiehouder: Provincie Zuid-Holland en VNG. In samenwerking met: Open State Foundation (OSF) en overige provincies

De nieuwe versie van de Open Besluitvorming zoekmachine en API wordt nu getest. Deze versie heeft meer functionaliteiten en is sneller. Ook de windende app ‘Voordat het nieuws was’, gaat over op deze nieuwe API, waardoor informatie sneller en accurater getoond wordt. De provincies werken met steun van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aan de uitbreiding van de zoekmachine met een betere PDF-viewer en verklarende woordenlijsten om de informatie beter toegankelijk te maken. Ook zullen binnenkort nieuwe gemeenten en provincies toegevoegd worden.

De door de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), Open State Foundation (OSF) en provincies opgestelde standaard/informatiemodel voor open overheidsinformatie is gereed. Momenteel wordt met leveranciers gesproken over het implementeren van deze standaard. Ter voorbereiding op het permanente beheer, zijn we in overleg met het Kennis- en Exploitatiecentrum voor Officiële Overheidspublicaties (KOOP) om besluitvorming in de toekomst in het Platform Openbare Overheidsinformatie (PLOOI) beschikbaar te stellen. Een presentatie van KOOP over PLOOI werd enthousiast ontvangen bij de deelnemende provincies.

Actiepunt 2: Transparantie financiën decentrale politieke partijen

Actiehouder: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: diverse landelijke en lokale partijen

In de tweede helft van 2018 en in 2019 heeft ProDemos ten behoeve van het Kennispunt Lokale Politieke Partijen trainingsbijeenkomsten georganiseerd in gemeenten. Tijdens deze bijeenkomsten is onder andere input opgehaald over de wijze waarop lokale politieke partijen hun financiële huishouden vormgeven. Mede op basis van deze input ontwikkelt het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in samenwerking met ProDemos een trainingsmodule over transparantie over financiën. Deze module zal op de website van het Kennispunt geplaatst worden.

Actiepunt 3: Pioniersnetwerk Open Overheid voor gemeenten

Actiehouder: Gemeente Schiedam. In samenwerking met: gemeenten Utrecht en het Leer- en Expertisepunt Open Overheid

Op dit moment zijn er geen vorderingen te melden. De gemeente Schiedam weet naar verwachting eind juli meer over de volgende bijeenkomst van het Pioniersnetwerk. Omdat er geen vorderingen te melden zijn, lees je hierbij nogmaals de laatste update:

In samenwerking met de provincie Zuid-Holland zou in maart, tijdens de Open Gov Week, een speciale editie van het Pioniersnetwerk plaatsvinden voor gemeenten uit de provincie Zuid-Holland. Helaas waren er te weinig aanmeldingen voor deze bijeenkomst en besloot de provincie Zuid-Holland de bijeenkomst niet door te laten gaan. De gemeente Schiedam gaat begin mei aan de slag met het inplannen van een nieuwe bijeenkomst van het Pioniersnetwerk Open Overheid. Het Leer- en Expertisepunt Open Overheid denkt met de gemeente mee over de plannen.

Actiepunt 4: Open Parlement

Actiehouder: Tweede Kamer

Op basis van de uitputtende lijst van parlementaire documenten die gepubliceerd worden op de website van de Tweede Kamer, wordt gekeken welke parlementaire documenten – naast de al eerder geselecteerde documenten – in aanmerking komen om op basis van aantallen nader geanalyseerd te worden. Hierbij wordt gekeken naar documenten met een interne bron en waar geen gebruik wordt gemaakt van de externe conversie dienst.

Actiepunt 5: Open Wob

Actiehouder: Provincie Noord-Holland. In samenwerking met: Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en Open State Foundation (OSF)

Als actiehouder is de provincie Noord-Holland, samen met haar samenwerkingspartners Open State Foundation en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), sinds januari met twee provincies, gemeenten en de Nationale Politie aan het werk om een semantische standaard voor Open Wob te ontwikkelen. Deze is gereed en wordt op dit moment aangeboden aan andere organisaties voor een landelijke consultatie. De zomermaanden worden gebruikt om de landelijke consultatie te verwerken. In september gaat de werkgroep verder. Samen met Archief2020 en het Toepassingsprofiel Metadatering Lokale Overheden (TMLO) organiseren we twee praktijkcasussen voor een handreiking over de toepassing van de standaard van Open Wob en gaan we aan de slag met het technische traject.

We wensen iedereen een mooie zomer!

Actiepunt 6: Open Algoritmen

Actiehouder: Rijkswaterstaat & VNG

Het actiepunt Open Algoritmen organiseert op 18 september een Meet-up voor overheidsdeelnemers. Het onderwerp vraagt om een gesprek ten behoeve van meer maatschappelijke inbedding. Het vertrouwd raken met de werking en het effect van het werken met algoritmen staat op de agenda. Voor vragen en aanmeldingen kunt u met de actiehouders contact opnemen. Stuur een e-mail naar gwen.wijman@rws.nl en maike.popma@vng.nl voor meer informatie.

Actiepunt 7: Project ‘Dilemmalogica’

Actiehouder: Voorlichtingsraad en Ministerie van Algemene Zaken

De vraag naar toepassing van Dilemmalogica houdt onverminderd aan. Bij departementen, diensten en inspecties, alsook bij gemeenten en enkele regionale samenwerkingsverbanden zijn zowel voorlichtingsbijeenkomsten verzorgd als adviesgesprekken gevoerd over actieve openbaarheid omtrent dilemma’s die zich voordoen bij maatschappelijke opgaven. Dilemmalogica staat voor vroegtijdige aandacht voor de communicatieve dimensie van overheidshandelen, samengebald in drie opgaven: hoe bewerkstellig je oprechte erkenning van zorgen, hoe help je bij het ordenen van verschillende zienswijzen en het vinden van common ground voor kansrijke perspectieven/acties.

Deze ervaringen en inzichten worden benut bij de verfijning van een leidraad: een hulpmiddel om in de praktijk van beleidsmakers en communicatieadviseurs te laten wortelen in standaardwerkzaamheden. Daarbij gaan ook de uitkomsten helpen van een afstudeeronderzoek van een stagiaire bestuurskunde. In de zomer zal dit moeten leiden tot een publicatie. In de verslagperiode kwamen ook de bevindingen beschikbaar van kwalitatief onderzoek naar de toepassing van Dilemmalogica bij kernboodschappen over uiteenlopende kwesties.

Meer weten? Weet dan de projectleider te vinden: Guido Rijnja (adviseur communicatiebeleid bij de Rijksvoorlichtingsdienst): g.rijnja@minaz.nl of 0646875112.

Actiepunt 8: Pilot ‘Open by Design’

Actiehouder: Programma ‘Rijk aan informatie’. In samenwerking met: Instituut Maatschappelijke Innovatie (IMI)

Het projectplan over actieve openbaarheid van het Rijksprogramma Duurzaam Digitale Informatiehuishouding is op 23 mei goedgekeurd door de stuurgroep. Op 11 juni vond een bijeenkomst plaats waarbij verschillende departementen (OCW, VWS, EZK, LNV en SZW) korte presentaties hielden over hun aanpak van actieve openbaarheid en Open by Design. Bij het ministerie van LNV is een eerste bijeenkomst gehouden over de inzet van Open by Design bij de ontwikkeling van zogenaamde Positief-lijsten (welke dieren mogen als huisdier worden gehouden). Rond dit dossier worden veel Wob-verzoeken ingediend en de inzet van Open by Design kan de afhandeling van deze informatieverzoeken makkelijker maken.

Meer informatie: g.enthoven@imi.nu

Zie ook:
– Open by Design | Observaties en conclusies pilot OCW
– Meerjarenplan verbetering informatiehuishouding

Actiepunt 9: Toetreding tot het Exctractive Industries Transparency Initiative (EITI)

Actiehouder: Ministerie van Buitenlandse Zaken (BuZa). In samenwerking met: Ministerie van Economische zaken en klimaat (EZK)

Binnen het Extractive Industries Transparency Initiative (EITI) is een aantal stappen gezet om het eerste transparantierapport over de waardeketen van de Nederlandse delfstoffenindustrie, inclusief de financiële betaalstromen tussen de overheid en de delfstoffenindustrie, uiterlijk eind 2019 te presenteren. Zo zijn de ruwe cijfers met de recent geworven accountant gedeeld en is laatstgenoemde zijn onderzoek begonnen. Tevens hebben betrokken partijen een inventarisatie besproken van de punten die in het rapport beschreven moeten worden. Daarmee is het Nederlandse EITI project goed op weg met het opstellen van het rapport.

Actiepunt 10: Open Aanbesteden (pilot OCDS)

Actiehouder: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

De projectgroep heeft haar adviesrapport op 29 mei 2019 opgeleverd. In het rapport is nagegaan in hoeverre het Rijk voldoet aan de Open Contracting Data Standard (OCDS), wat daarbij de mogelijke verbeterpunten zijn en waar sprake is van een ‘best practice’.

Nu het eindrapport klaar is wordt binnen het Rijk bekeken of, en in hoeverre, het wenselijk is om aanpassingen in het Rijksbeleid door te voeren met betrekking tot Open Aanbesteden. De reactie op het adviesrapport zal naar verwachting in het najaar 2019 worden gegeven.

Actiepunt 11: Lokale Digitale Democratie

Actiehouder: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: Partners ‘Democratie in Actie’ programma

Op 24 april vond in Utrecht de Netwerkbijeenkomst Lokale Digitale Democratie plaats. We gingen met de deelnemers in gesprek over de digitale democratie van de toekomst. Een uitgebreid verslag vind je hier.

De gemeenten in de proeftuin maken flinke stappen. Enkele gemeenten gaan binnenkort online met hun versie van Consul. De gemeente Den Haag heeft net een succesvolle ronde achter de rug met ‘Duinoord Begroot’. Hierbij is de tool ‘overgenomen’ van Amsterdam. Hier mochten 6.000 Duinoorders samen €30.000 verdelen. Na de zomer wordt deze pilot uitgebreid naar twee andere buurten. Tot slot is er een digitaal samenwerkingsplatform tot stand gebracht waar gemeenten met én van elkaar leren over de mogelijkheden van digitale participatie.

Om de kansen en belemmeringen van digitalisering voor de lokale democratie verder te onderzoeken organiseert het kennisnetwerk vier Summer Schools. Hierbij zoomen we in op de impact die digitalisering heeft op de verschillende rollen in het lokaal bestuur. De eerste vond plaats op vrijdag 21 juni en stond in het teken van ‘digitaal bruggen slaan’. De tweede Summer School vindt plaats op 5 juli en gaat over online interactie.
Aanmelden voor de Summer Schools kan hier.