Open moet het zijn! Update #5

Elke acht weken publiceren we een blog waarin je de laatste stand van zaken over alle actiepunten uit het Actieplan Open Overheid leest. De actiehouders die verantwoordelijk zijn voor de actiepunten leveren deze informatie aan. In verband met de zomerperiode liet deze update iets langer op zich wachten.

Actiepunt 1: Open Besluitvorming bij gemeenten en provincies

Actiehouder: Provincie Zuid-Holland en VNG. In samenwerking met: Open State Foundation (OSF) en overige provincies

Op dit moment zijn er geen vorderingen te melden. We plaatsen daarom nogmaals de update van juni 2019:

De nieuwe versie van de Open Besluitvorming zoekmachine en API wordt nu getest. Deze versie heeft meer functionaliteiten en is sneller. Ook de windende app ‘Voordat het nieuws was’, gaat over op deze nieuwe API, waardoor informatie sneller en accurater getoond wordt. De provincies werken met steun van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aan de uitbreiding van de zoekmachine met een betere PDF-viewer en verklarende woordenlijsten om de informatie beter toegankelijk te maken. Ook zullen binnenkort nieuwe gemeenten en provincies toegevoegd worden.

De door de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), Open State Foundation (OSF) en provincies opgestelde standaard/informatiemodel voor open overheidsinformatie is gereed. Momenteel wordt met leveranciers gesproken over het implementeren van deze standaard. Ter voorbereiding op het permanente beheer, zijn we in overleg met het Kennis- en Exploitatiecentrum voor Officiële Overheidspublicaties (KOOP) om besluitvorming in de toekomst in het Platform Openbare Overheidsinformatie (PLOOI) beschikbaar te stellen. Een presentatie van KOOP over PLOOI werd enthousiast ontvangen bij de deelnemende provincies.

Actiepunt 2: Transparantie financiën decentrale politieke partijen

Actiehouder: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: diverse landelijke en lokale partijen

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is bezig met de ontwikkeling van de module transparantie financiën decentrale politieke partijen. Deze module zal in november af zijn en dan op het Kennispunt Lokale Politieke Partijen worden geplaatst.

Actiepunt 3: Pioniersnetwerk Open Overheid voor gemeenten

Actiehouder: Gemeente Schiedam. In samenwerking met: gemeenten Utrecht en het Leer- en Expertisepunt Open Overheid

Op dit moment zijn er geen vorderingen te melden. De gemeente Schiedam werkt nog aan de voorbereidingen van een bijeenkomst met het pioniersnetwerk. Meer informatie hierover volgt binnenkort.

Actiepunt 4: Open Parlement

Actiehouder: Tweede Kamer

Er wordt een analyse uitgevoerd op de nog niet geanalyseerde documenten die zijn geselecteerd als beste ‘kandidaten’ om meer digitoegankelijk te maken. Daarnaast is een proof of concept gestart om de documenten niet alleen als pdf maar ook HTML op de website te tonen.

Actiepunt 5: Open Wob

Actiehouder: Provincie Noord-Holland. In samenwerking met: Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en Open State Foundation (OSF)

De input van de landelijke consultatie voor de semantische standaard, die open stond tot en met augustus, wordt nu verwerkt. Daarna kan de semantische standaard voor wob-documenten worden vastgesteld. Meer informatie over de landelijke consultatie lees je in de update van juni 2019:

Als actiehouder is de provincie Noord-Holland samen met onze samenwerkingspartners Open State Foundation en VNG sinds januari samen met aangesloten partijen, VNG, 2 Provincies, Gemeenten en de Nationale Politie, aan het werk een semantische standaard Open Wob te ontwikkelen. Deze is gereed en wordt op dit moment aangeboden aan andere organisaties voor een landelijke consultatie. De zomermaanden worden gebruikt om de landelijk consulatie te verwerken en dan na de zomer in september gaat de werkgroep verder met samenhang Archief2020, het TMLO, houden we 2 praktijkcasussen voor een handreiking toepassing standaard Open Wob en gaan we aan de slag met het technische traject.

Actiepunt 6: Open Algoritmen

Actiehouder: Rijkswaterstaat & VNG

Op dit moment zijn er geen vorderingen te melden. We plaatsen daarom nogmaals de update van juni 2019:

Het actiepunt Open Algoritmen organiseert op 18 september een Meet-up voor overheidsdeelnemers. Het onderwerp vraagt om een gesprek ten behoeve van meer maatschappelijke inbedding. Het vertrouwd raken met de werking en het effect van het werken met algoritmen staat op de agenda. Voor vragen en aanmeldingen kunt u met de actiehouders contact opnemen. Stuur een e-mail naar gwen.wijman@rws.nl en maike.popma@vng.nl voor meer informatie.

Actiepunt 7: Project ‘Dilemmalogica’

Actiehouder: Voorlichtingsraad en Ministerie van Algemene Zaken

De vraag naar toepassing van Dilemmalogica houdt onverminderd aan. Bij departementen, diensten en inspecties, alsook bij gemeenten en enkele regionale samenwerkingsverbanden zijn zowel voorlichtingsbijeenkomsten verzorgd als adviesgesprekken gevoerd over actieve openbaarheid omtrent dilemma’s die zich voordoen bij maatschappelijke opgaven. Dilemmalogica staat voor vroegtijdige aandacht voor de communicatieve dimensie van overheidshandelen, samengebald in drie opgaven: hoe bewerkstellig je oprechte erkenning van zorgen, hoe help je bij het ordenen van verschillende zienswijzen en het vinden van common ground voor kansrijke perspectieven/acties.

Deze ervaringen en inzichten worden benut bij de verfijning van een leidraad: een hulpmiddel om in de praktijk van beleidsmakers en communicatieadviseurs te laten wortelen in standaardwerkzaamheden. Daarbij gaan ook de uitkomsten helpen van een afstudeeronderzoek van een stagiaire bestuurskunde. In het najaar zal dit moeten leiden tot een publicatie. In de verslagperiode kwamen ook de bevindingen beschikbaar van kwalitatief onderzoek naar de toepassing van Dilemmalogica bij kernboodschappen over uiteenlopende kwesties.

Meer weten? Weet dan de projectleider te vinden: Guido Rijnja (adviseur communicatiebeleid bij de Rijksvoorlichtingsdienst): g.rijnja@minaz.nl of 0646875112.

Actiepunt 8: Pilot ‘Open by Design’

Actiehouder: Programma ‘Rijk aan informatie’. In samenwerking met: Instituut Maatschappelijke Innovatie (IMI)

Steeds meer overheidsinformatie wordt actief openbaar gemaakt. Het is daarbij verstandig om de openbaarmaking in het primair proces in te regelen (Open by Design). Op 10 juli organiseerde RDDI een bijeenkomst waarbij 40 deelnemers van departementen en uitvoeringsorganisaties van gedachten wisselden over de kansen en mogelijkheden op dit gebied. Het ministerie van OCW start een vervolgtraject met een pilot met Open by Design bij de Rijksdienst Cultureel Erfgoed (openbaarmaking WABO-adviezen). Inzet daarbij is vooral het delen van kennis met relevante partijen. De pilot bij LNV met Open by Design rond de vaststelling van de huis- en hobbydierenlijst is er vooral op gericht om de afhandeling van Wob-verzoeken soepeler te laten verlopen.

Meer informatie: g.enthoven@imi.nu

Actiepunt 9: Toetreding tot het Extractive Industries Transparency Initiative (EITI)

Actiehouder: Ministerie van Buitenlandse Zaken (BuZa). In samenwerking met: Ministerie van Economische zaken en klimaat (EZK)

Op dit moment zijn er geen vorderingen te melden. We plaatsen daarom nogmaals de update van juni 2019.

Binnen het Extractive Industries Transparency Initiative (EITI) is een aantal stappen gezet om het eerste transparantierapport over de waardeketen van de Nederlandse delfstoffenindustrie, inclusief de financiële betaalstromen tussen de overheid en de delfstoffenindustrie, uiterlijk eind 2019 te presenteren. Zo zijn de ruwe cijfers met de recent geworven accountant gedeeld en is laatstgenoemde zijn onderzoek begonnen. Tevens hebben betrokken partijen een inventarisatie besproken van de punten die in het rapport beschreven moeten worden. Daarmee is het Nederlandse EITI project goed op weg met het opstellen van het rapport.

Actiepunt 10: Open Aanbesteden (pilot OCDS)

Actiehouder: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Op dit moment zijn er geen vorderingen te melden. We plaatsen daarom nogmaals de update van juni 2019.

De projectgroep heeft haar adviesrapport op 29 mei 2019 opgeleverd. In het rapport is nagegaan in hoeverre het Rijk voldoet aan de Open Contracting Data Standard (OCDS), wat daarbij de mogelijke verbeterpunten zijn en waar sprake is van een ‘best practice’.

Nu het eindrapport klaar is wordt binnen het Rijk bekeken of, en in hoeverre, het wenselijk is om aanpassingen in het Rijksbeleid door te voeren met betrekking tot Open Aanbesteden. De reactie op het adviesrapport zal naar verwachting in het najaar 2019 worden gegeven.

Actiepunt 11: Lokale Digitale Democratie

Actiehouder: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: Partners ‘Democratie in Actie’ programma

Er is een start gemaakt met de technische voorbereiding van het ‘opschaalbaar’ maken van de open source tools die binnen de proeftuin worden gebruikt. Momenteel vinden er door het hele land interviews plaats ten behoeve van de evaluatie van de proeftuin. Op 9 december vindt in Utrecht een conferentie plaats over lokale digitale democratie voor iedereen die in dit thema geïnteresseerd is.

In de zomer vonden drie Summer School bijeenkomsten plaats over digitale participatietools, online toegankelijkheid van informatie en de invloed van sociale media op het democratisch proces. Ook was er aandacht voor digitale democratie op het democratiefestival in Nijmegen.