Open moet het zijn! Update #6

Elke acht weken publiceren we een blog waarin je de laatste stand van zaken over alle actiepunten uit het Actieplan Open Overheid leest. De actiehouders die verantwoordelijk zijn voor de actiepunten leveren deze informatie aan. In verband met de zomerperiode liet deze update iets langer op zich wachten.

Actiepunt 1: Open Besluitvorming bij gemeenten en provincies

Actiehouder: Provincie Zuid-Holland en VNG. In samenwerking met: Open State Foundation (OSF) en overige provincies

De provincie Overijssel is recent toegevoegd als deelnemer aan Open Stateninformatie. De helft van de provincies doet inmiddels mee.

De nieuwe zoekmachine en API zijn in gebruik genomen. Dit betekent dat stateninformatie en raadsinformatie in één zoekmachine geïntegreerd zijn. Bovendien is deze zoekmachine sneller, completer en kent deze meer functionaliteiten. De ‘oude’ zoekmachine blijft tijdelijk op de achtergrond, totdat de nieuwe zoekmachine optimaal functioneert.

Er wordt op dit moment gewerkt aan een uitbreiding van de zoekmachine met een pdf-viewer in de browser, om de toegankelijkheid van de documenten te verbeteren. Daarnaast wordt er een nieuwe functionaliteit geïntegreerd, die het mogelijk maakt afkortingen in de gepubliceerde documenten te verklaren.

Ter voorbereiding op het permanente beheer, zijn we in overleg met het Kennis- en Exploitatiecentrum voor Officiële Overheidspublicaties (KOOP) om te bepalen op welke manier we Open Stateninformatie in de toekomst laten aansluiten op het Platform Openbare Overheidsinformatie (PLOOI).

Actiepunt 2: Transparantie financiën decentrale politieke partijen

Actiehouder: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: diverse landelijke en lokale partijen

Op dit moment zijn er geen vorderingen te melden. We plaatsen daarom nogmaals de update van september 2019.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is bezig met de ontwikkeling van de module transparantie financiën decentrale politieke partijen. Deze module zal in november af zijn en dan op het Kennispunt Lokale Politieke Partijen worden geplaatst.

Actiepunt 3: Pioniersnetwerk Open Overheid voor gemeenten

Actiehouder: Gemeente Schiedam. In samenwerking met: gemeenten Utrecht en het Leer- en Expertisepunt Open Overheid

Het onderwerp participatie staat bij gemeenten hoog op de agenda. Daarom wordt er op veel fronten hard gewerkt aan beleid rondom participatie. De afgelopen 8 weken werden bij diverse gemeenten beleidsdocumenten opgeleverd. Binnenkort organiseren we daarom een bijeenkomst, waarbij we met elkaar deze beleidsdocumenten gaan bestuderen en bediscussiëren. Het is belangrijk om van elkaar te leren en elkaar te inspireren om zo tot passend beleid te komen.

Wij nodigen dan ook beleidsmedewerkers uit om zich aan te melden voor de volgende bijeenkomst. De datum volgt, maar deze zal in het eerste kwartaal van 2020 plaatsvinden. Meer informatie via m.kuitert@schiedam.nl.

Actiepunt 4: Open Parlement

Actiehouder: Tweede Kamer

Op dit moment zijn er geen vorderingen te melden. We plaatsen daarom nogmaals de update van september 2019.

Er wordt een analyse uitgevoerd op de nog niet geanalyseerde documenten die zijn geselecteerd als beste ‘kandidaten’ om meer digitoegankelijk te maken. Daarnaast is een proof of concept gestart om de documenten niet alleen als pdf maar ook HTML op de website te tonen.

Actiepunt 5: Open Wob

Actiehouder: Provincie Noord-Holland. In samenwerking met: Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en Open State Foundation (OSF)

De deelnemers van de werkgroep Open Wob hebben een semantische standaard ontwikkeld voor Wob-documenten. In de afgelopen weken hebben we voor deze standaard een toepassingstoets uitgevoerd, de standaard blijkt goed toepasbaar. Dat betekend dat alle deelnemers aan de slag kunnen met het aansluiten van de eigen organisatie op de standaard. Ondertussen wordt ook gewerkt aan een handreiking, zodat in de toekomst ook organisaties van buiten de werkgroep makkelijk kunnen aansluiten. Een aantal deelnemers hoopt de aansluiting op 1 januari 2020 al gereed te hebben!

Het streven is om halverwege 2020 te kunnen starten met het technisch aansluiten van alle deelnemers op het Open Wob-platform. Hiertoe worden nu de eerste verkennende gesprekken gevoerd.

Actiepunt 6: Open Algoritmen

Actiehouder: Rijkswaterstaat & VNG

Op dit moment zijn er geen vorderingen te melden. We plaatsen daarom nogmaals de update van september 2019.

Het actiepunt Open Algoritmen organiseert op 18 september een Meet-up voor overheidsdeelnemers. Het onderwerp vraagt om een gesprek ten behoeve van meer maatschappelijke inbedding. Het vertrouwd raken met de werking en het effect van het werken met algoritmen staat op de agenda. Voor vragen en aanmeldingen kunt u met de actiehouders contact opnemen. Stuur een e-mail naar gwen.wijman@rws.nl en maike.popma@vng.nl voor meer informatie.

Actiepunt 7: Project ‘Dilemmalogica’

Actiehouder: Voorlichtingsraad en Ministerie van Algemene Zaken

Op basis van ervaringen met de toepassing van dilemmalogica bij ministeries en gemeenten is een leidraad opgesteld en wordt een train-the-trainer-aanbod voorbereid. Er is nog steeds veel belangstelling voor werksessies en voorlichting over Dilemmalogica als hulpmiddel om eerder bij beleidsvorming aandacht te besteden aan de communicatieve dimensie van overheidshandelen, oftewel het duidelijk maken van de bedoeling van overheidsbemoeienis en het meenemen van betrokkenen bij de overwegingen voor interventies en besluiten. Dilemmalogica gaat uit van systematische erkenning van zorgen, hulp bij het ordenen van verschillende zienswijzen en het ontdekken van common ground voor kansrijke perspectieven en acties.

Meer weten? Weet dan de projectleider te vinden: Guido Rijnja (adviseur communicatiebeleid bij de Rijksvoorlichtingsdienst): g.rijnja@minaz.nl of 0646875112.

Actiepunt 8: Pilot ‘Open by Design’

Actiehouder: Programma ‘Rijk aan informatie’. In samenwerking met: Instituut Maatschappelijke Innovatie (IMI)

Op dit moment zijn er geen vorderingen te melden. We plaatsen daarom nogmaals de update van september 2019.

Steeds meer overheidsinformatie wordt actief openbaar gemaakt. Het is daarbij verstandig om de openbaarmaking in het primair proces in te regelen (Open by Design). Op 10 juli organiseerde RDDI een bijeenkomst waarbij 40 deelnemers van departementen en uitvoeringsorganisaties van gedachten wisselden over de kansen en mogelijkheden op dit gebied. Het ministerie van OCW start een vervolgtraject met een pilot met Open by Design bij de Rijksdienst Cultureel Erfgoed (openbaarmaking WABO-adviezen). Inzet daarbij is vooral het delen van kennis met relevante partijen. De pilot bij LNV met Open by Design rond de vaststelling van de huis- en hobbydierenlijst is er vooral op gericht om de afhandeling van Wob-verzoeken soepeler te laten verlopen.

Meer informatie kunt u opvragen via g.enthoven@imi.nu.

Actiepunt 9: Toetreding tot het Extractive Industries Transparency Initiative (EITI)

Actiehouder: Ministerie van Buitenlandse Zaken (BuZa). In samenwerking met: Ministerie van Economische zaken en klimaat (EZK)

De Nederlandse multi-stakeholder groep behorend bij het Extractive Industries Transparency Initiative (EITI) is bezig de laatste hand te leggen aan het eerste transparantierapport over de waardeketen van de Nederlandse delfstoffenindustrie. Dit rapport (dat gaat over de gegevens uit 2017) moet volgens de EITI standaard voor eind 2019 gepubliceerd zijn. De Nederlandse multi-stakeholder groep is goed op weg om deze deadline te halen.

Actiepunt 10: Open Aanbesteden (pilot OCDS)

Actiehouder: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

In opdracht van de Chief Procurement Officer Rijk heeft een projectgroep bezien in hoeverre het Rijk voldoet aan de Open Contracting Data Standard (OCDS), wat daarbij de mogelijke verbeterpunten zijn en waar sprake is van een ‘best practice’. De projectgroep heeft haar adviesrapport op 29 mei 2019 opgeleverd, met als conclusie dat Nederland grotendeels aan de internationale standaard (OCDS) voldoet. Zij bevelen aan:

• om te verkennen hoe andere Europese landen omgaan met Open Aanbesteden en vervolgens kennis en expertise met elkaar te delen
• een nationaal communicatieplatform in te richten voor de Open Inkoopdata Rijk en de dialoog over deze data te organiseren
• de Open Inkoopdata Rijk open te stellen in de internationale JSON-standaard.

Over deze aanbevelingen heeft de Manager Inkoopinformatie Rijk overleg gehad met drie non-profitorganisaties, die betrokken zijn bij de (internationale) inspanningen voor Open Aanbesteden: de Open State Foundation (OSF), de Open Contracting Partnership (OCP) en het Humanistisch Instituut voor Ontwikkelingssamenwerking (HIVOS). Dit heeft geresulteerd in de uitwisseling van kennis/expertise en in een gezamenlijke aanvraag van CPO Rijk en OSF van een EU-subsidie voor onderzoek naar de mogelijkheden van een nationaal platform voor de Open Inkoopdata Rijk. Dit platform bevat idealiter alle beschikbare open inkoopdata van het Rijk en de mogelijkheid voor burgers en bedrijven om over deze gegevens de dialoog met het Rijk aan te gaan.

De subsidieaanvraag is op 12 november bij de EU ingediend, mei 2020 neemt de EU hierover een besluit.

Actiepunt 11: Lokale Digitale Democratie

Actiehouder: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: Partners ‘Democratie in Actie’ programma

De laatste maand stond voornamelijk in het kader van het delen van kennis. Daarnaast is er door het Ministerie gewerkt aan het plan voor de lokale digitale democratie in 2020 en 2021, en de rol die het Ministerie daarin gaat spelen.

Op meerdere momenten in oktober zijn bijeenkomsten georganiseerd om kennis en inzichten met elkaar te delen. Zo zijn de G5 gemeenten in Utrecht bijeengekomen om inzichten te delen uit de digitale participatie-praktijk , en hebben verschillende gemeenten hun ervaringen met digitale participatie met elkaar gedeeld tijdens de College Tour Digitale Participatie .

De evaluatie van de Proeftuin Digitale Democratie zal binnenkort gereed zijn, en het einde van de proeftuin komt in zicht. De evaluatie, uitgevoerd door EMMA, zal gepresenteerd worden tijdens het congres ‘Online participatie in Actie’ op maandag 9 december te Utrecht. De uitnodigingen zijn inmiddels verstuurd. U kunt zich hier aanmelden.