Open moet het zijn! Update #7

Elke acht weken publiceren we een blog waarin je de laatste stand van zaken over alle actiepunten uit het Actieplan Open Overheid leest. De actiehouders die verantwoordelijk zijn voor de actiepunten leveren deze informatie aan.

Actiepunt 1: Open Besluitvorming bij gemeenten en provincies

Actiehouder: Provincie Zuid-Holland en VNG. In samenwerking met: Open State Foundation (OSF) en overige provincies

De helft van de provincies doet inmiddels mee aan Open Stateninformatie. Een zevende provincie heeft inmiddels interesse getoond. Stateninformatie en raadsinformatie zijn nu in één zoekmachine geïntegreerd: openbesluitvorming.nl. Bovendien is deze zoekmachine sneller, completer en kent deze meer functionaliteiten. De ‘oude’ zoekmachine blijft tijdelijk op de achtergrond werken tot de nieuwe zoekmachine optimaal functioneert.

Er wordt op dit moment gewerkt aan een uitbreiding van de zoekmachine met een pdf-viewer in de browser, wat de toegankelijkheid van de documenten verbetert. Daarnaast is er een proef gestart met de integratie van een toepassing die automatisch een verklarende afkortingenlijst genereert bij elk gepubliceerd document.

Ter voorbereiding op het permanente beheer zijn we in overleg met onder meer VNG Realisatie.

Actiepunt 2: Transparantie financiën decentrale politieke partijen

Actiehouder: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: diverse landelijke en lokale partijen

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft de ontwikkeling van de module ‘transparantie financiën decentrale politieke partijen’ afgerond. De module is in januari 2020 gepubliceerd op de website van het Kennispunt Lokale Politieke Partijen.

Het actiepunt is hiermee afgerond.

Actiepunt 3: Pioniersnetwerk Open Overheid voor gemeenten

Actiehouder: Gemeente Schiedam. In samenwerking met: gemeenten Utrecht en het Leer- en Expertisepunt Open Overheid

Op dit moment zijn er geen vorderingen te melden. We plaatsen daarom nogmaals de update van november 2019.

Het onderwerp participatie staat bij gemeenten hoog op de agenda. Daarom wordt er op veel fronten hard gewerkt aan beleid rondom participatie. De afgelopen acht weken leverden diverse gemeenten beleidsdocumenten op. Binnenkort organiseren we daarom een bijeenkomst om met elkaar deze beleidsdocumenten te bestuderen en bediscussiëren. Het is belangrijk om van elkaar te leren en elkaar te inspireren om zo tot passend beleid te komen.

Wij nodigen beleidsmedewerkers van harte uit om zich aan te melden voor onze bijeenkomst in het eerste kwartaal van 2020 (datum volgt). Meer informatie? Mail dan naar: m.kuitert@schiedam.nl.

Actiepunt 4: Open Parlement

Actiehouder: Tweede Kamer

Op dit moment zijn er geen vorderingen te melden. We plaatsen daarom nogmaals de update van november 2019.

Er wordt een analyse uitgevoerd op de nog niet geanalyseerde documenten die zijn geselecteerd als beste ‘kandidaten’ om meer digitoegankelijk te maken. Daarnaast is een proof of concept gestart om de documenten niet alleen als pdf maar ook als HTML op de website te tonen.

Actiepunt 5: Open Wob

Actiehouder: Provincie Noord-Holland. In samenwerking met: Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en Open State Foundation (OSF)

De projectgroep Open Wob is na vaststelling van de semantische standaard sinds begin 2020 aan de slag gegaan met het realiseren van het technische deel. Een aantal deelnemers heeft zich voorgenomen eind januari al volgens de semantische standaard te publiceren en dit gaat op een paar kleine punten na lukken. Andere werkgroepleden kunnen nog niet aansluiten omdat zij bijvoorbeeld bezig zijn om een geheel nieuw DMS (Document Management Systeem) te implementeren of omdat er eerst onderzocht moet worden door de veelheid aan applicaties hoe zij willen publiceren.

De werkgroep werkt verder aan een handreiking waarin de omgeving van publiceren, betrokken relevante wetgeving en concreet te ondernemen stappen worden beschreven waarmee eenvoudig aangesloten kan worden aan de standaard. Het technische deel van de standaard is het eerstvolgende dat de werkgroep gaat uitwerken. Meer hierover volgt in de volgende update.

Actiepunt 6: Open Algoritmen

Actiehouder: Rijkswaterstaat & VNG

Op dit moment zijn er geen vorderingen te melden. We plaatsen daarom nogmaals de update van november 2019.

Het actiepunt Open Algoritmen organiseert op 18 september een Meet-up voor overheidsdeelnemers. Het onderwerp vraagt om een gesprek ten behoeve van meer maatschappelijke inbedding. Het vertrouwd raken met de werking en het effect van het werken met algoritmen staat op de agenda. Voor vragen en aanmeldingen kunt u met de actiehouders contact opnemen. Stuur een e-mail naar gwen.wijman@rws.nl en maike.popma@vng.nl voor meer informatie.

Actiepunt 7: Project ‘Dilemmalogica’

Actiehouder: Voorlichtingsraad en Ministerie van Algemene Zaken

Op dit moment zijn er geen vorderingen te melden. We plaatsen daarom nogmaals de update van november 2019.

Op basis van ervaringen met de toepassing van dilemmalogica bij ministeries en gemeenten is een leidraad opgesteld en wordt een train-the-trainer-aanbod voorbereid. Er is nog steeds veel belangstelling voor werksessies en voorlichting over Dilemmalogica als hulpmiddel om eerder bij beleidsvorming aandacht te besteden aan de communicatieve dimensie van overheidshandelen, oftewel het duidelijk maken van de bedoeling van overheidsbemoeienis en het meenemen van betrokkenen bij de overwegingen voor interventies en besluiten. Dilemmalogica gaat uit van systematische erkenning van zorgen, hulp bij het ordenen van verschillende zienswijzen en het ontdekken van common ground voor kansrijke perspectieven en acties.

Meer weten? Weet dan de projectleider te vinden: Guido Rijnja (adviseur communicatiebeleid bij de Rijksvoorlichtingsdienst): g.rijnja@minaz.nl of 0646875112.

Actiepunt 8: Pilot ‘Open by Design’

Actiehouder: Programma ‘Rijk aan informatie’. In samenwerking met: Instituut Maatschappelijke Innovatie (IMI)

Het duurde ruim 10 jaar voordat de Wob werd aangenomen, maar de nieuwe Wet open overheid (Woo) gaat er waarschijnlijk moeiteloos overheen. In 2012 werd het wetsontwerp ingediend en in 2016 met brede steun aangenomen door de Tweede Kamer. Inmiddels lijkt het wetsontwerp verdwaald in een merkwaardig niemandsland tussen parlement, kabinet en ambtelijke organisatie. Is het terechte prudentie, verborgen obstructie of de kunst van het temporiseren? Waarschijnlijk van alle drie een beetje. Zie voor een eerder artikel over de moeizame bevalling van de Woo hier.

In het vooronder van het openbaar bestuur gebeurt er echter van alles. Bij de ministeries van EZK en LNV zijn vijf pilots gestart met actieve openbaarheid en open by design onder andere rond dossiers als stikstof, gasbevingen en dierproeven. Het ministerie van OCW start bij de RCE een stevige pilot met open by design bij WABO-adviezen. Het Rijksprogramma RDDI ontwikkelt de Handreiking ‘Actief openbaar maken doe je zo’ (link naar pdf).

Afgelopen bijeenkomsten:

• 27 januari VNG, Proeftuin Archiving by design/Open by design,
• 5 februari RDDI, inventarisatiesheet verplichte Woo-categorieën, pilots bij ministeries en provincies.

Meer informatie bij Guido Enthoven, g.enthoven@imi.nu

Actiepunt 9: Toetreding tot het Extractive Industries Transparency Initiative (EITI)

Actiehouder: Ministerie van Buitenlandse Zaken (BuZa). In samenwerking met: Ministerie van Economische zaken en klimaat (EZK)

De Nederlandse multi-stakeholder groep behorend bij het Extractive Industries Transparency Initiative (EITI) is zeer verheugd dat het eerste transparantierapport over de waardeketen van de Nederlandse delfstoffenindustrie op tijd gepubliceerd is. Elke burger of organisatie die beter wil begrijpen hoe de Nederlandse delfstoffensector in elkaar zit, heeft er nu een waardevol rapport bij! We hopen dan ook dat zoveel mogelijk mensen dit rapport lezen (zie ook het persbericht van EZK en BuZa).

Verder zien we graag zoveel mogelijk geïnteresseerde bedrijven, overheden, maatschappelijke organisatie en burgers tijdens het event op 23 april 2020, dat wordt georganiseerd door RVO.nl om de extractieve sector en het rapport te discussiëren. Meer informatie is binnenkort beschikbaar op de website van NL-EITI.

Actiepunt 10: Open Aanbesteden (pilot OCDS)

Actiehouder: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

De subsidieaanvraag is op 12 november bij de EU ingediend, mei 2020 neemt de EU hierover een besluit.

Op 27 en 28 mei 2020 organiseren het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de OCP en het HIVOS een internationale seminar over het beleid voor de Open Inkoopdata van de EU-landen. Meerdere landen zullen daarbij hun aanpak toelichten en met elkaar kennis en expertise hierover delen vanuit het perspectief van het EU-beleid voor de Open Inkoopdata.

Voor dit seminar is nog een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Belangstellenden kunnen zich bij BZK aanmelden bij de Manager Inkoopinformatie Rijk: Peter.Specker@minbzk.nl.

Actiepunt 11: Lokale Digitale Democratie

Actiehouder: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: Partners ‘Democratie in Actie’ programma

Op dit moment zijn er geen vorderingen te melden. We plaatsen daarom nogmaals de update van november 2019.

De laatste maand stond voornamelijk in het kader van het delen van kennis. Daarnaast is er door het ministerie gewerkt aan het plan voor de lokale digitale democratie in 2020 en 2021 en de rol die het ministerie daarin speelt.

Op meerdere momenten in oktober zijn bijeenkomsten georganiseerd om kennis en inzichten met elkaar te delen. Zo zijn de G5 gemeenten in Utrecht bijeengekomen om inzichten te delen uit de digitale participatiepraktijk en hebben verschillende gemeenten hun ervaringen met digitale participatie met elkaar gedeeld tijdens de College Tour Digitale Participatie .

De evaluatie van de Proeftuin Digitale Democratie is binnenkort gereed en het einde van de proeftuin komt in zicht. De evaluatie, uitgevoerd door EMMA, wordt gepresenteerd tijdens het congres ‘Online Participatie in Actie’ op maandag 9 december te Utrecht.