Open Overheid cowboys en de next step van Open Data

Met gemeenten in gesprek over het nieuwe Actieplan Open Overheid

Op weg naar het nieuwe Actieplan Open Overheid, was het op 7 november de beurt aan gemeenten om mee te denken over potentiële Actiepunten voor het nieuwe Actieplan. Na de opening door Anne van de Geijn van het Leer- en Expertisepunt Open Overheid (LEOO) gaf Jorieke van Leeuwen (beleidsteam Open Overheid van BZK)  een presentatie over het Actieplan Open Overheid. Waarom is het belangrijk? En welke Actiepunten zijn er nu?

Op dit moment bevindt het beleidsteam Open Overheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) zich in de consultatiefase van het nieuwe Actieplan. In die fase spreken zij met verschillende organisaties over ideeën voor het Actieplan. Bekijk ook de planning voor de totstandkoming van het nieuwe Actieplan in deze infographic.

Pitch mogelijke actiepunten
Een aantal aanwezigen was van tevoren gevraagd om een korte pitch voor te bereiden. Deze pitches gingen over ‘open’ onderwerpen waar nu al aan wordt gewerkt en waar misschien wel een Actiepunt uit kan volgen. De volgende pitches kwamen voorbij:

1. Gemeente Utrecht vertelt over de inspanningen om zoveel mogelijk evidence-based te werken. Maatschappelijke vraagstukken worden gekoppeld aan open data. Bijvoorbeeld op het thema leefbaarheid. Ook voert Utrecht een pilot uit met tekstanalyse. Hierbij wordt privacygevoelige informatie uit documenten gehaald met behulp van algoritmen.
2. Een pitch over de e-democracy tools voor digitale participatie. Dit zijn open source tools voor agenderen, besluitvorming en participatief begroten, waarmee overheden kunnen werken aan betere digitale participatie. In 2018 start een proeftuin. Geïnteresseerde gemeenten kunnen zich bij BZK melden. Eindhoven meldde zich spontaan aan als deelnemende gemeente.
3. Wat doet data.overheid.nl? Het is een register voor open data voor de overheid. De focus ligt op standaardisatie en het (her)bruikbaar maken van data. De wens is om een betere vindbaarheid en doorzoekbaarheid te realiseren.
4. De gemeente Schiedam bracht het idee in om een tweejaarlijkse bijeenkomst voor Open Overheid cowboys te organiseren om aannames te testen door middel van experimenten en te oefenen met elkaar op Open Overheid en nieuwe vormen van participatie.

Zelf aan de slag met mogelijke Actiepunten
Na deze enthousiaste pitches was het natuurlijk de vraag hoe (bestaande) ideeën uit kunnen groeien tot een potentieel actiepunt. Zijn ze vernieuwend genoeg? Wat is de maatschappelijke impact? En zijn er meer gemeenten die zich willen aansluiten?

Tijdens het tweede deel van de bijeenkomst gingen de aanwezigen daarom aan de slag met ideeën voor nieuwe Actiepunten. Deels geïnspireerd door de pitches, deels verder bouwend op eigen ervaringen.

Na wat groepswerk volgden vier presentaties van mogelijke actiepunten:

1. “Kom met een tegenbeweging”: we hebben het vaak over meebewegen met de samenleving. Maar is dat wel de bedoeling? Moeten we juist niet ‘tegenbewegen’? En zo zorgen dat we een veilige haven zijn voor iedereen, ook voor diegenen die niet digitaal vaardig zijn en/of juist persoonlijk contact op prijs stellen.
2. Open informatie: het gesprek gaat vaak over data, maar uiteindelijk gaat het om informatie: de next step van Open Data.
3. Stoeien met data: hoe laten we raadsleden zelf stoeien met data? En hoe kan daardoor de kloof tussen burger en gemeentelijke besluitvorming verkleind worden?
4. Het Actieplan zijn wij: gemeenten zijn ook eigenaar en moeten aan de slag met een open overheid. Hiervoor is het belangrijk dat gemeenten inspelen op de vraag/opgave uit samenleving en burgers opzoeken.

Hoe nu verder?
De presentaties van de ideeën voor nieuwe Actiepunten zorgden voor veel positieve reacties. Duidelijk werd ook dat de aanwezigen behoefte hebben aan duidelijke profilering voor Open Overheid. Moet er misschien een campagne komen? Onder de paraplu van een grote campagne kan verschil gemaakt worden. Het is belangrijk dat die campagne dan breed gedragen wordt in gemeenteland.

Tot slot was er tijdens deze bijeenkomst is veel aandacht voor het belang van het verbinden van open data aan maatschappelijke vraagstukken. Het zou mooi zijn als hierover een actiepunt kan komen.

Hoe nu verder? BZK, de aanwezige gemeenten en andere gemeenten of partners die willen aansluiten kijken samen welke actiepunten verder uitgewerkt kunnen worden. Wil je op de hoogte blijven van het nieuwe Actieplan Open Overheid? Schrijf je in voor de Open Overheid nieuwsbrief of houd open-overheid.nl/actieplan in de gaten.

—

Aanwezig:  

Gemeente Schiedam
Gemeente Eindhoven
Gemeente Utrecht
Gemeente Hoorn
Gemeente Lelystad
Gemeente Bunnik
Drechtsteden
Gemeente Almere
Gemeente Zeist
KING gemeenten
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Leer- en Expertisepunt Open Overheid