Terugblik aftrap derde Actieplan Open Overheid: Open moet het zijn!

Afgelopen donderdag was het zover, de aftrap van het derde Nederlandse Actieplan Open Overheid: Open moet het zijn!

Marieke Schenk, coördinator van het Leer- en Expertisepunt Open Overheid, opende deze feestelijke bijeenkomst in de Glazen Zaal in Den Haag en heette de aanwezigen welkom. Vervolgens sprak Bert van Delden, plaatsvervangend Directeur Generaal Extern van BZK, het publiek toe. Stonden in eerdere bijeenkomsten de ‘waarom’ en de ‘wat’ vragen rondom Open Overheid vaak centraal, tijdens deze middag lag de focus duidelijk op ‘hoe’. Hoe kun je de geformuleerde ambities in de praktijk brengen? Hoe kunnen we een vertaalslag maken van een beleidsplan naar impact in de samenleving op het gebied van openheid en transparantie? Het werd nogmaals duidelijk dat precies deze vraag, de ‘hoe’ vraag, veruit de lastigste is van de drie. Het levert soms namelijk een spanningsveld op met de “weerbarstige werkelijkheid”, zoals Bert van Delden het treffend verwoordde.

De komende twee jaar wordt er door BZK en haar partners gewerkt aan 11 actiepunten voor een Open Overheid. De actiehouders van deze actiepunten mochten hun actiepunt in één zin uitleggen. Na de introductie van de actiepunten was het tijd voor de workshops.

Aan de slag met Open Wob

In de Glazen Zaal trappen Eveline Stapel-van Dijck (Provincie Noord-Holland) en Tom Kunzler (Open State Foundation) af met de workshop over Open Wob. In dit actiepunt gaan deelnemende organisaties op basis van een gezamenlijk afgesproken standaard actief Wob-documenten openbaar maken. Dit is goed voor de transparantie en toegankelijkheid van informatie en helpt herhaalverzoeken te voorkomen. Eveline vertelt dat zij de meerwaarde van Open Wob ziet voor de Provincie Noord-Holland en daarom dit actiepunt gaat dragen. Ze verwacht dat het inzicht zal geven in wat mensen willen weten. Ook verwacht ze dat zorgt voor minder Wob-verzoeken en daardoor tijd bespaart. Ze roept mensen op om ook mee te doen en samen actief Wob-documenten openbaar te maken.

Open by Design

In de Bel-etage gaf Guido Enthoven (Instituut Maatschappelijke Innovatie) een workshop over actieve openbaarheid en ‘Open by Design’. Hij vertelde hier over de openbaarheid inregelen in de ‘machinekamer’ van het bestuur, in het primaire proces.  De workshop gaf inzicht in de mogelijkheden en dilemma’s van Open by Design. Guido nodigt organisaties uit om mee te doen aan pilots waarbij overheden stapsgewijs ervaring op doen met informatie.

Deel dilemma’s, oogst begrip

In de synagoge is de workshop Dilemmalogica van Guido Rijnja (ministerie van Algemene Zaken). Guido vertelde over het  transparant zijn in de totstandkoming van besluiten en achterliggende dilemma’s. Als voorbeeld besprak Guido een gebeurtenis waarbij door een storing in een telecom netwerk enkelbanddragers niet meer in beeld waren. Door in een vroegtijdig stadium openheid van zaken hierover te geven en ook aan te geven welke maatregelen genomen zijn is het aantal berichten in de pers hierover beperkt gebleven. Vooral het erkennen en herkennen van zorgen zorgt ervoor dat mensen zich gehoord voelen. Op basis hiervan ontstaat een dialoog met veel meer begrip voor elkaars situatie. Hoe dit kan leiden tot een structurele aanpak is waar het actiepunt Dilemmalogica zich op zal richten.

Inkijk in de mogelijkheden

Tijdens de tweede workshop ronde geven Guido Enthoven en Guido Rijnja hun workshop nog een keer en is er daarnaast een workshop over Open Besluitvorming. Samen met Maarten Vellema (Provincie Noord-Holland) geeft Tom Kunzler (Open State Foundation) een inkijk in de mogelijkheden van Open Raads- en Stateninformatie. Zij vertelden onder meer over de ontwikkelingen rondom standaardisatie, opschaling en bevordering van hergebruik.

De workshops waren een groot succes, er was tijd tekort voor de velen vragen en reacties vanuit het publiek. Gelukkig was er na afloop nog ruim de gelegenheid om met elkaar in gesprek te gaan tijdens de borrel.

Wil jij ook aan de slag met een van de actiepunten, of heb je een vraag of opmerking? Neem gerust contact met ons op.