Actieplan Open Overheid update 7

Elke zes weken publiceren we een blog waarin je de laatste stand van zaken voor alle actiepunten vindt. De actiehouders die verantwoordelijk zijn voor de actiepunten leveren deze informatie aan. Vandaag is het tijd voor actieplan Open Overheid update 7.

De actiehouders presenteren zich tijdens Hoe Open? Festival op 12 december in TivoliVredenburg, je bent van harte welkom om hun sessies bij te wonen!

Actiepunt 1: Nationale open data agenda

Actiehouder: ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: alle ministeries.

De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft de Tweede Kamer toegezegd dat hij de kosten en baten van het beschikbaar stellen van open data zal onderzoeken. Hij rapporteert daarover in het voorjaar van 2017. Dit onderzoek – uitgevoerd door de TU-DELFT – betreft een internationale vergelijking en een aantal casussen. Bij dat laatste gaat het om datasets waarvan een hoge sociaal economische meerwaarde wordt verwacht: de zogenaamde ‘high value datasets’ van de ministeries van Financiën, Veiligheid en Justitie, Sociale Zaken en Infrastructuur en Milieu. Deze ministeries nemen deel aan de begeleiding van dit onderzoek.

Actiepunt 2: Stuiveling Open Data Award

Actiehouder: ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: het Leer- en Expertisepunt Open Overheid.

De eerste editie van de Stuiveling Open Data Award (SODA) ontving 54 inzendingen. Een prachtig resultaat. De jury heeft de  inzendingen nauwkeurig beoordeeld en selecteerde 7 finalisten. Alle inzendingen zijn inmiddels te bekijken. Ze bieden een mooie weergave van alle verschillende toepassingen waar open data voor wordt gebruikt. Bekijk de inzendingen voor een overzicht. Tijdens het Hoe Open? Festival op 12 december presenteren de zeven beste inzendingen zich en reikt Minister Plasterk de allereerste SODA uit, in aanwezigheid van Saskia J. Stuiveling (tot medio 2015 president van de Algemene Rekenkamer).

Actiepunt 3: ROUTE-TO-PA: Hergebruik van open data in de provincie Groningen

Actiehouder: Universiteit Utrecht, departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap. In samenwerking met: provincie Groningen, de gemeente Den Haag, het ministerie van BZK, Open Knowledge Foundation (Verenigd Koninkrijk) en diverse Europese universiteiten.

Het einde van het jaar staat vooral in het teken van het schrijven van verantwoordingsdocumenten met daarin de resultaten van het afgelopen jaar. Eén van de conclusies die wij hebben getrokken op basis van de Population Decline Challenge, is het belang van het formuleren van een goede vraag. Dat lijkt heel eenvoudig, maar dat is het niet. Met het ROUTE-TO-PA project willen wij onderzoeken hoe open data kan bijdragen aan maatschappelijke vraagstukken. Maar welke vraagstukken lenen zich daar goed voor? Hoe breed moet de vraag geformuleerd worden en wie betrek je erbij? Hier zijn wij het afgelopen jaar samen met de Provincie Groningen mee aan de slag gegaan en dit leverde interessante inzichten op. Graag horen wij ook wat de ervaringen zijn van andere overheidsinstellingen en we willen hierover in gesprek gaan tijdens onze interactieve workshop tijdens het Hoe Open Festival op 12 december. We hopen u daar te zien!

Actiepunt 4: Actieve openbaarheid van informatie

Actiehouder: ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: alle ministeries en uitvoeringsorganisaties.

Minister Plasterk heeft op maandag 28 november de Tweede Kamer geïnformeerd over de pilots van  actieve openbaarmaking van onderzoeksrapporten:

1. De resultaten van de pilots zijn goed: in totaal werden in de periode van de pilot 178 rapporten definitief. Daarvan zijn er 100 gepubliceerd binnen de streeftermijn en 66 daarna. Het overschrijden van de streeftermijn is soms nodig vanwege zorgvuldigheid, bijvoorbeeld als een rapport vergezeld moet worden van een beleidsreactie. Enkele rapporten bevatten informatie die op grond van de Wob niet geschikt is om openbaar te maken en zijn niet gepubliceerd.
2. De pilotdepartementen (BZK, OCW, Financiën, Buitenlandse Zaken, VWS) gaan door met de actieve openbaarmaking en verbreden de werkwijze naar het hele departement exclusief zelfstandige bestuursorganen (zbo’s).
3. De overige ministeries sluiten zich erbij aan.

Actiepunt 5: Open over geld: Openspending detaildata

Actiehouder: Open State Foundation (OSF). In samenwerking met: Provincies, Waterschappen, Gemeenten, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), Interprovinciaal Overleg (IPO), Unie van Waterschappen (UVW) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).

We zijn druk bezig met een re-design van de website van Open Spending. Deze lanceren we begin december. De website krijgt een fris nieuw uiterlijk en zal ook beter op mobiele devices werken. Daarnaast komen ook de nieuwe instructievideo’s online met tips en tricks over hoe je  als overheid snel je eigen Open Spending Detaildata kan ontsluiten. Bekijk de video hier. Daarnaast zijn we uiteraard aanwezig op het Hoe Open? Festival en leggen we daar uit hoe je eenvoudig je financiële detaildata via Open Spending kan ontsluiten en zo gelijk een extra dataset als open data hebt ontsloten! Komt allen dus.

Actiepunt 6: Open over besluitvorming bij gemeenten: open raadsinformatie

Actiehouder: Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). In samenwerking met: de Open State Foundation, diverse gemeenten en het ministerie van BZK.

Het doel van Open Raadsinformatie is om documenten zoals verslagen, voorstellen, stemuitslagen en moties van gemeenten op een gestandaardiseerde wijze als open data te ontsluiten. Via de Open Raadsinformatie API zijn meer dan 30.000 documenten van inmiddels zeven gemeenten te vinden. De informatie is via de zoekmachine Open Raadsinformatie te doorzoeken.

Er is samen met de griffie van de gemeente Utrecht en hun raadsinformatieleverancier gewerkt aan het ontsluiten van machine-leesbare stemuitslagen,  presentielijsten, personenregister en tekst-doorzoekbare moties en amendementen.  Bekijk hier een voorbeeld vanuit de zoekmachine en de API. Van de vijf grote raadsinformatieleveranciers, zijn er momenteel vier die raadsinformatie als open data via een API kunnen aanbieden of hieraan werken.

Heb je vragen? Raadpleeg de FAQ waar je antwoorden op veelvoorkomende vragen. Of kijk de Webinar terug voor meer informatie.

Actiepunt 7: De ambtenaar als vakman in de energieke samenleving

Actiehouder: ministerie van Infrastructuur en Milieu. In samenwerking met: de energieke samenleving en het ministerie van BZK.

De eerste tranche werkateliers vakmanschap – gericht op 800 beleidsmedewerkers bij Infrastructuur en Milieu (IenM) – ging van start op 13 oktober en de tweede is net gestart. Tijdens de twee en een halve dag van de werkateliers is onder andere met elkaar gesproken over het eigen dossier en de NSOB rollen. Ook was er een stakeholderdiner. Voor de versterking van de werkateliers wordt vanaf januari 2017 een programma opgezet.

Actiepunt 8: Informele aanpak Wob-verzoeken

Actiehouder: ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: diverse gemeenten en het Leer- en Expertisepunt Open Overheid.

Op 22 september vond de landelijke conferentie van Passend Contact Met de Overheid (PCMO) plaats in Den Haag. In één van de 20 masterclasses werd de informele aanpak van Wob-verzoeken behandeld:

Masterclass Open overheid: een wereld van boze burgers en bange ambtenaren?
De terughoudendheid van ambtenaren en overheidsorganisaties om informatie beschikbaar te stellen gaat vaak verder dan nodig is op grond van de Wob-uitzonderingsgronden en de geldende beperkingen op de openbaarheid. Is de wijze waarop de burger en de media met wel openbaar gemaakte informatie omgaan hier debet aan of zijn er andere redenen? Hoe zou de angst van bestuurders en ambtenaren voor het beschikbaar stellen van informatie kunnen worden overwonnen? Wanneer is er sprake van misbruik of oneigenlijk gebruik? Is het – naast een grotere inzet op actieve openbaarheid – ook mogelijk om Wob-verzoeken beter en sneller te behandelen? Wat vraagt dit aan vaardigheden en wat is belangrijk in de procesinrichting? In deze masterclass worden knelpunten, ervaringen en oplossingen besproken.

Actiepunt 9. Ondersteuning van overheden: het Leer- en Expertisepunt Open Overheid (LEOO)

Actiehouder: ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties. In samenwerking met: ICTU, maatschappelijk betrokken partijen, diverse gemeenten, provincies en ministeries.

De highlights van het Leer- en Expertisepunt Open Overheid sinds 22 september:

1. Wij publiceerden content om de zichtbaarheid van Open Overheid te vergroten, bijvoorbeeld:
   • Kennisinstrumenten zoals de workshoptool ‘Verder met Open Overheid!’, het Boekje Open Over Geld (BOOG), de tutorial Open Spening Detaildata en de Quick Scan openheid en transparantie.
   • Interviews met Tom Kunzler van de Open State Foundation en het beleidsteam Open Overheid van het ministerie van BZK.
2. Wij voerden diverse één-op-één gesprekken, bijvoorbeeld met de medewerkers van de provincie Overijssel, de politie, de Auditdienst Rijk en de gemeente Leeuwarden. En wij waren (mede-)organisator van bijeenkomsten zoals de bijeenkomst over bibliotheken en de Wet hergebruik van overheidsinformatie. Daarbij kwam onze rol van kennismakelaar en ondersteuner van mede-overheden sterk naar voren.
3. Verder investeerden wij voorbereidingstijd in het Hoe Open? Festival, waar ook de feestelijke uitreiking van de Stuiveling Open Data Award (SODA) plaats zal vinden. Komt allen!