De Wet hergebruik van overheidsinformatie, dit moet de bibliotheek ermee

‘De Wet hergebruik van overheidsinformatie. Wat moet de bibliotheek ermee?’. Deze vraag stond 17 november jl. centraal in de Koninklijke Bibliotheek (KB) in Den Haag. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) organiseerde deze studiemiddag, als verantwoordelijke voor de Wet hergebruik van overheidsinformatie (Who), samen met koepelorganisatie FOBID. Omdat het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap (OCW) beleidsmatig verantwoordelijk is voor de bibliotheken, werd verbinding gezocht op inhoud en gaf ook Aad van Tongeren van OCW een presentatie.

Charles Noordam (voorzitter FOBID Juridische Commissie, lid van FOBID bestuur, directeur van de Openbare Bibliotheek en Archief Gemeente Den Haag) opende de bijeenkomst en stelde direct een aantal pakkende vragen: “Weet u of de Who voor uw organisatie wel of niet van toepassing is en zo ja, waar u aan moet voldoen? Weet u bijvoorbeeld wat er allemaal tot overheidsinformatie gerekend wordt?”.

Wet hergebruik van overheidsinformatie
In juli 2015 is de Europese richtlijn hergebruik van overheidsinformatie geïmplementeerd in de gelijknamige Nederlandse wet. Deze Wet hergebruik van overheidsinformatie (Who) is direct van invloed op ‘met een publieke taak belaste instellingen’. En ja, dat kan ook een bibliotheek zijn. Maar welke gevolgen heeft de wet precies voor bibliotheken? En hoe kunnen bibliotheken anticiperen op deze wet, al voor ze verzoeken tot hergebruik krijgen? Daarover ging deze studiemiddag.

Doel bijeenkomst
De bijeenkomst was bedoeld om bibliotheken voor te lichten over de gevolgen van de Who voor de praktijk. Waar gaat deze wet precies over? Wat is er veranderd voor uw organisatie? Ook gaf de KB een kijkje in de keuken en liet zij zien hoe zij datasets beschikbaar stelt voor hergebruik. Er was bovendien ruim de gelegenheid om vragen te stellen.

Voor wie
De bijeenkomst werd bezocht door medewerkers van alle soorten bibliotheken, van openbare tot universitaire. Ook geïnteresseerden die werkzaam zijn in aanpalende disciplines waren vertegenwoordigd. De besproken informatie is met name relevant voor juristen, beleidsmedewerkers, adviseurs en projectleiders, die werken met data (open of niet) en/of openbaarheid van informatie.

Van PSI tot bibliotheek
Tjeerd Schiphof, universitair docent informatierecht aan de Universiteit van Amsterdam, bespreekt de Who en de onderliggende Europese richtlijn, toegespitst op de positie van bibliotheken. Hij vraagt zich hardop af of er aanwezigen in de zaal zijn die al te maken hebben gehad met een verzoek in het kader van de Who. “Niemand?” constateert hij, “Wellicht hebben bibliotheken dan ook niet zo veel te vrezen van de Who”. Wat volgt is een grondige schets van de Europese Public Sector Information (PSI) richtlijn, tot implementatie hiervan in de Nederlandse wet Who, tot wat dit uiteindelijk voor de bibliotheken betekent.

De Who in de praktijk
Laurens Venema, beleidsadviseur van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, gaat vervolgens in op de totstandkoming van de wet, en de uitwerking ervan in de praktijk. Hij geeft aan dat er nog weinig jurisprudentie is, omdat de wet nog vrij jong is. Laurens vertelt dat er bij het ministerie vooral vragen vanuit gemeenten binnenkomen. Een uitspraak in een Who zaak heeft duidelijk gemaakt dat realtime informatie in elk geval niet onder de Who valt, het moet gaat om reeds bestaande informatie.

De Bibliotheekwet en de Who 
Aad van Tongeren beleidsadviseur van het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap gaat vervolgens uitvoerig in op de nieuwe Bibliotheekwet en de totstandkoming ervan. Ook schetst hij een aantal situaties waarin herbruikbare informatie van bibliotheken in zijn ogen van nut kunnen zijn, zoals lidmaatschapsinformatie en leengedrag.

KB data voor hergebruik beschikbaar
Na de pauze neemt Steven Claeyssens, conservator digitale collecties bij de KB, ons mee in de KB-praktijk van het verstrekken van grote datasets voor hergebruik. Hij laat zien wat er zoal beschikbaar is, en vertelt wat er komt kijken bij het beschikbaar stellen ervan.

Verhelderend
Tot slot is er ruim gelegenheid om vragen te stellen aan alle sprekers, een aanbod waar de aanwezigen grif gebruik van maken. “Verhelderend!”, “Goed dat dit georganiseerd wordt” en “Fijn om beter op de hoogte te zijn” waren enkele van de positieve reacties.