Zeg het met bloemen
Berichten over burgerschap (deel 10)

Een terugkerend thema uit de serie interviews over Open Overheid is de relatie met burgerschap. Wij selecteerden tien citaten uit eerdere interviews en legden deze aan vier geïnterviewden voor: Margriet van Galen (adviseur voor kleine culturele en sociale organisaties en is als actieve Arnhemmer betrokken geweest bij de oprichting van het BurgerServiceLab). Jacques Giesbertz (betrokken inwoner van Den Haag en ondernemer met BuzzyChain en BUZZ Den Haag), Christian Schouten (fractieassistent/commissielid D66 Alkmaar en beleidsmedewerker bij het ministerie van Financiën) en Ties de Ruijter (voormalig directeur van het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners).

Van links naar rechts: Margriet van Galen, Jacques Giesbertz, Christian Schouten en Ties de Ruijter

Iedere blog uit deze serie start met een citaat uit een eerder gehouden interview over Open Overheid. Dit keer is dat een citaat van Bart Pastoor (oud-provincie ambtenaar en inmiddels zelfstandige) over een voorbeeld waarbij hij een gedupeerde mevrouw bezoekt omdat er iets mis ging: “Ik heb erkend dat wij fout zaten. Door dat te vertellen met een bos bloemen, betekende veel voor het contact. Het werd echt een open contact. Ik denk dat Open Overheid ook betekent dat je vertelt dat er wel eens dingen fout gaan. Je hebt de plicht om elkaar juist dan te informeren. Zo nodig met de bijbehorende emoties en een bloemetje.”

Aan wie zou jij een bloemetje willen geven voor zijn/haar grote openheid?
Jacques Giesbertz: Ik zou Jolien Krijspijn van RVO.nl een bloemetje willen geven. Zij reageert altijd snel en inhoudelijk bekwaam. En ook als ze het antwoord nog niet heeft, laat ze dat snel weten. Dan weet ik dat er contact is en dat het haar aandacht heeft. Dat werkt prettig. De integriteit waarmee zij met de machtspositie van de overheid omgaat vind ik heel goed. Zij zorgt ervoor dat het abstracte begrip ‘overheid’ op dat moment in een goed daglicht komt te staan. Ik hoop dat ambtenaren echt doorvoelen hoe ik dat beleef. Iedere ambtenaar vertegenwoordigt wat mij betreft de overheid en geeft die overheid een menselijk gezicht. Juist in situaties waarin er voor inwoners teleurstelling in het spel is.

“De integriteit waarmee zij met de machtspositie van de overheid omgaat vind ik heel goed.” – Jacques Giesbertz

Ties de Ruijter: Ik geef graag een bloemetje aan het Ritselmanagement in Deventer. Daar wordt serieus en in samenspraak werk gemaakt van de kanteling naar de leefwereld en de begrijpelijke worsteling van ambtenaren wordt daarbij ook inzichtelijk gemaakt. Ook doen ze een poging om een gemeenschappelijke taal te vinden en uit het jargon te stappen. Plan-do-check-act wordt do-love- reflect-thank bijvoorbeeld. Een aanrader is het bijbehorende boekje Ritselmanagement voor dummies.

Margriet van Galen: Ik zou een bloemetje willen geven aan de overheid die het roer echt durft om te gooien, niet alleen in structuur, maar ook in denk- en benaderingswijze. Naast de mensen staan, in plaats van erboven, met een goed gevoel van wat faciliteren van burgerinitiatief is, namelijk het hun gemakkelijker maken. In Arnhem vind ik de ‘van wijken weten’ aanpak best gedurfd. Ik zie er een heleboel haken en ogen aan en ben best kritisch, maar tegelijk vind ik het ook van lef getuigen om zo’n proces aan te gaan. Onderdeel van die aanpak zijn de zogenoemde wegbereiders, mensen die met een blik van buiten op onderzoek gaan in de wijk en de kracht en problemen in die wijk inventariseren. Als deze waarnemingen ook met bewoners van de stad worden gedeeld, ontstaat er echt innovatiekracht.

“Ik zou een bloemetje willen geven aan de overheid die het roer echt durft om te gooien, ook in denk- en benaderingswijze.” – Margriet van Galen

Christian Schouten: Ik wil jullie graag een bloemetje geven, het Leer- en Expertisepunt Open Overheid. Jullie zijn goed bezig. En ga vooral door met het prikkelen van iedereen die nog niet met Open Overheid bezig is en met het helpen van iedereen die al wel druk bezig is. Voor het bereiken van een omslagpunt richting ‘open, tenzij’ is veel nodig en jullie spelen daar een prima rol in.

En welke overheidsorganisatie zou jou een bloemetje moeten geven?
Ties de Ruijter: De gemeente Arnhem zou een bloemetje moeten geven aan al die actieve Arnhemmers. Arnhem heeft ‘van wijken weten’ geïntroduceerd. Ik vind het dan niet zo’n prestatie dat al die ambtenaren de wijken ingaan, maar vooral dat alle actieve bewoners met deze – in de ogen van sommigen – zoveelste mode meegaan en de ambtenaren met open armen ontvangen.

Jacques Giesbertz: Een bloemetje uit eigen beweging is meer waard dan een bloemetje waarom je moet vragen. Daarom geef ik geen antwoord op deze vraag.

“Ga vooral door met het prikkelen van iedereen die nog niet met Open Overheid bezig is en met het helpen van iedereen die al wel druk bezig is.” – Christian Schouten

Margriet van Galen: Gemeenten en inwoners mogen meer hun waardering aan elkaar laten blijken. Dat hoeft niet per se aan personen te hangen of met een bloemetje te worden getoond. Laat weten dat je elkaar ziet, elkaars positieve intenties, elkaars zorgen en elkaars dromen. Vier de successen en benoem daarbij vooral de rol van de ander. Echte samenwerking moet niet uitlopen op profilering van elke partij apart, maar is ook echt een gezamenlijk product, zodat iedereen kan stralen en met een positief gevoel kan terugkijken op het proces.

Christian Schouten: Ik ga zelf geen bloemetje vragen. Daarmee plaats ik anderen in de rol van ‘jij hebt iets verkeerd gedaan’ of ‘ik heb zelf iets heel erg goed gedaan’. Daar pas ik voor.

Tot slot een reactie van degene met wiens citaat we startten: Bart, wat wil jij nog toevoegen naar aanleiding van bovenstaande?
Bart Pastoor: Of het nu een bloemetje is of een andere vorm, het gaat om tijd en aandacht te geven. Tijd voor elkaar maken en oprechte aandacht voor de ander. De overheid moet in mijn optiek naar ‘onderheid’ bewegen. ‘Onderheid’ (civiel technisch jargon voor fundering op palen) als basis voor de ontwikkelingen die de samenleving daar op kan bouwen. Dat vraagt om mensen die zich in deze moeilijke kanteling bewijzen als empatisch verbinder. Deze expedities vragen om moed en het hoofd boven het maaiveld uit durven steken. En die mensen verdienen, zo lees ik, terecht een bloemetje.

Onze vraag aan de lezers van deze blog is: welke overheidsorganisatie of ambtenaar wil jij een bloemetje geven? Laat het ons weten via @OpenOverheidNL.

Overige Berichten over Burgerschap:
Deel 1: De burger beslist
Deel 2: De burger als eindgebruiker
Deel 3: Is een vrije burger een blije burger?
Deel 4: Van ‘gesloten, tenzij’ naar ‘open, tenzij’
Deel 5: Is een overheid met de regie in handen ouderwets?
Deel 6: Openheid zorgt voor nieuwe dynamiek met inwoners
Deel 7: Vertrouwen met de Wob-shop
Deel 8: Hoe urgent is een Open Overheid
Deel 9: Bomen blijven dankzij burgerkracht

Foto: Stijn Hazen