Hackathon Open Overheid: van idee naar impact
Op 16 en 17 mei vond in de Fokker Terminal in Den Haag de tweedaagse hackathon Open Overheid ‘Terminal ZOO’ plaats. Tien multidisciplinaire teams gingen aan de slag met één centrale vraag: hoe maken we overheidsinformatie écht toegankelijk én bruikbaar voor iedereen? En dat de winnende oplossingen ook daadwerkelijk worden gebruikt?
De hackathon stond in het teken van de Wet open overheid (Woo), die niet alleen draait om transparantie, maar ook om het bruikbaar en vindbaar maken van informatie – voor burgers, journalisten, onderzoekers en bedrijven.
Welkom op de Hackathon Open Overheid Terminal ZOO.
Goedemorgen.
Ik ben ontzettend blij en vooral heel dankbaar dat jullie hier zijn en dat jullie je tijd vrij willen maken. En ik weet ook dat er iets uitkomt dat ik niet verwacht. Ik vind het juist mooi om in zo’n hackathon gewoon snel en innovatief in 48 uur nieuwe dingen te ontwikkelen. Ik mag hierbij de hackathon officieel openen. Ik wens jullie heel veel succes!
Deze hackathon hebben we, omdat we aan de ene kant we nu heel veel informatie actief openbaar maken. Maar we merken ook dat burgers, bedrijven en wetenschappers het niet altijd makkelijk kunnen vinden. We hebben aan deze groep gevraagd om mee te denken over hoe we dat beter kunnen doen.
Hallo, ik ben Art.
Hai, Emma
Het was zeer inspirerend, zeg maar om echt van buiten naar binnen te denken. Met hele creatieve mensen, start-ups, wetenschappers, om zo op inventieve wijze, nieuwe toepassingen te bedenken.
Hoe meer er gezeken wordt, bij een bepaalde gemeente, hoe hoger de zeikmeter. Het moet makkelijk worden en dat is heel moeilijk. Daar zijn we al jaren mee bezig en vandaag weer extra.
Jet en ik zijn heel druk bezig met het coderen en Daniël is bezig met de front end. Dus die is de voorkant aan het bouwen.
Ik heb er al twee uitgekozen, maar die ga ik nu niet noemen. Waarvan ik denk: “Ja, dat heeft heel veel toegevoegde waarde.”
3, 2, 1, Yes! -Yeah!
Ik denk wel dat wij gaan slapen, op een gegeven moment. We gaan in ieder geval een paar uur pakken, ja.
Ja, ik denk dat we wel wat uurtjes slaap kunnen pakken, ja.
Dat gaat ‘em wel worden.
Ik denk zeker doorwerken.
Ik heb heel lekker geslapen. Hoe heb jij geslapen?
Ik ben uiteindelijk op een slaapzak gaan verder slapen. Dat hielp.
Ik heb wel flink doorgeknald. Ik was de laatste wakker. Ik heb nog tot 6 uur, half 7 doorgeknald.
Ja, dan duren toch kleine dingetjes, wat langer dan dat je verwacht had. Dus we kunnen zeker nog de komende 6 uur, 7 uur nog gebruiken. Hoe meer tijd er zou zijn, hoe beter de demo ook wordt. We hebben het redelijk onder controle, toch jongens?
We zijn aan het winnen, dat zie je aan het zweet in mijn nek.
Degene die dit allemaal ook mogelijk heeft gemaakt. En dat is: Arie van Bellen. Arie, kom naar voren.
De laatste loodjes, de laatste loodjes... Three, two, one, zero! Klaar voor.
Ik wacht tot de tijd gaat lopen, maar ik ga gewoon beginnen. Wanneer er een nieuw document is, krijg je daar een update over.
Zou het niet handig zijn als we allemaal een kennis hebben die gewoon werkt voor de overheid?
Dan gaan we nu naar de demo.
Hello, ik ben the WOO AI-assistant. Hoe kan ik u vandaag helpen?
En dat is leuk, want dan kunnen we ineens hele specifieke informatie laten zien.
Ja, voor de eerste prijs hebben we gekozen voor een toepassing die flexibiliteit in zich heeft, niveaus. Zeer gebruiksvriendelijk is met een hele heldere architectuur. Dus de eerste prijs is voor de Angels!
En opeens hoor ik onze slogan, die had onze collega Tom gemaakt.
En ik dacht: “WAT?! Dat kan toch niet?” Je bent helemaal niet bezig met word je nou één, twee of drie.
Ze waren gewoon lekker aan het bouwen.
Het was heel erg leuk. Ik was echt zo verrast. We zijn ontzettend blij en heel trots. En we hebben heel veel zin in het vervolg.
Het waren allemaal goede kandidaten. Moeilijke keus, maar we hebben drie winnaars en ja, we gaan die Open Overheid duidelijk maken en nog verder helpen. Echt een prachtig resultaat!
YEAH!
Creatieve oplossingen en drie prijswinnaars
Onder leiding van Jacqueline Rutjens, directeur Open Overheid, beoordeelde een vijfkoppige jury de eindpitches van de teams. De jury was onder de indruk van het niveau, de creativiteit en de maatschappelijke relevantie van de voorstellen. Drie teams gingen uiteindelijk met een prijs naar huis.
Winnaar van de hackathon: Clappform’s Angels
Het winnende team van Clappform presenteerde WOO Toegankelijk; een AI chatbot assistent die voor de zoeker relevante overheidsdocumenten verzamelt en samenvattingen vertaalt naar B1 leesniveau. ‘WOO toegankelijk zit architectonisch goed in elkaar en is innovatief door meervoudig en relevant gebruik van AI’, aldus het juryrapport.
De tweede prijs is gewonnen door DEUS en de derde prijs door Hermes Nexus. De prijzen bestaan uit opdrachten ter waarde van € 30.000, € 20.000 of € 10.000, inclusief begeleiding om hun idee door te ontwikkelen tot een concrete oplossing die daadwerkelijk wordt geïmplementeerd bij een overheidsorganisatie.
Hoog bezoek en inspirerende bijdragen
De hackathon werd geopend door CIO Rijk Art de Blaauw en Jacqueline Rutjens, die beiden het belang benadrukten van goed georganiseerde, betrouwbare en toegankelijke overheidsinformatie. Later op de dag bracht staatssecretaris Digitalisering Zsolt Szabó een verrassingsbezoek. Hij lichtte een tipje van de sluier op over de nieuwe Nederlandse Digitaliseringsstrategie en sprak uitgebreid met de deelnemende teams.
Inhoudelijke inspiratie
Ook inhoudelijk was er volop inspiratie. Onderzoeksjournalist Bas van Beek liet zien wat er misgaat als Woo-informatie slecht toegankelijk is – en hoe het beter kan. Jan Schrijver, burgeractivist, hield een pleidooi voor echte burgerbetrokkenheid bij besluitvorming. Later op de avond reflecteerde Wouter Welling, directeur van DigiCampus, op de vraag hoe je voorkomt dat goede ideeën stranden na een hackathon. Zijn oproep: zet in op structurele samenwerking tussen overheid, markt en wetenschap – ook na het evenement.
Vervolg en vooruitblik
De komende maanden worden de drie winnende teams begeleid om hun ideeën te realiseren in de praktijk tot en met daadwerkelijke implementatie bij een overheidsorganisatie. In het najaar van 2025 staat een volgende editie van de hackathon gepland: Terminal WOO op 31 oktober en 1 november.