Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft de nieuwe meerjarenplannen voor informatiehuishouding en openbaarheid voor 2026–2030 gepubliceerd. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Unie van Waterschappen (UvW) stelden hun eigen plannen op, in nauwe samenwerking met het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en BZK. De plannen zijn voorzien van een gezamenlijk document voor een transparantere en beter georganiseerde overheid.
Ook het herijkte Actieplan Open Overheid 2023-2027 is gepubliceerd. Lees daarover meer in het nieuwsbericht over het Actieplan Open Overheid.
Het meerjarenplan (MJP) is een wettelijke verplichting vanuit de Wet open overheid (Woo). Bestuursorganen moeten hierin laten zien hoe zij hun digitale informatie duurzaam toegankelijk maken. De nieuwe plannen zijn in afstemming met koepelorganisaties van medeoverheden gemaakt.
De plannen zijn daarnaast voorzien van een gezamenlijk document, waarin staat waaraan de verschillende overheidslagen verder gaan samenwerken. Alle bestuurslagen vinden het belangrijk om samen te werken aan de innovatie van een open overheid en duurzame informatiehuishouding. De plannen vormen daarmee een gezamenlijke opdracht voor de hele overheid.
Focus op vier generieke voorzieningen bij het Rijk
In 2026 ligt de nadruk bij de Rijksoverheid op de ontwikkeling en invoering van vier belangrijke voorzieningen:
- Generieke Woo-voorziening (GWV): het centrale platform waarmee overheidsorganisaties documenten actief openbaar maken. In 2026 wordt gewerkt aan verdere doorontwikkeling richting de volgende tranches van openbaarmaking én een betere zoekfunctie voor burgers, onderzoekers en journalisten.
- E-mailarchivering: technische en organisatorische voorzieningen om e-mails beter veilig te stellen. Deze voorzieningen moeten uiterlijk zomer 2026 beschikbaar zijn.
- Chatarchivering: een rijksbrede voorziening voor het slimmer bewaren van chatberichten van onder andere bewindspersonen en overheidsmedewerkers op sleutelposities. Ook deze voorziening wordt in 2026 opgeleverd.
- Zoek en Vind 2.0: een verbeterde rijksbrede zoekfunctionaliteit die organisaties ondersteunt bij het vinden van informatie, onder meer bij Woo-verzoeken. Deze wordt eind 2026 uitgerold.
Deze voorzieningen moeten het fundament versterken voor een overheid die informatie duurzaam beheert én actief openbaar maakt.
Publieksvriendelijke en betekenisvolle openbaarheid
Met dit MJP wordt ingezet op betere dienstverlening aan burgers met meer openbaarmaking. Dat betekent dat er meer betekenisvolle informatie op een begrijpelijke en toegankelijke manier openbaar wordt gemaakt.
In alle MJP’s wordt de aandacht vergroot voor openbaarmaking van maatschappelijk relevante dossiers. Daarmee hoeven burgers en journalisten minder vaak zelf informatie aan te vragen bij overheidsinstanties. Het kabinet wil ook kijken naar de zogenaamde ‘laagdrempelige informatieverzoeken’ (naast de juridische Woo-verzoeken) in het kader van dejuridisering. Het doel is dat medewerkers bij overheden met een centraal adviespunt beter ondersteund worden in het openbaar maken van informatie, altijd in contact met de samenleving.
Werkomgeving van de toekomst en innovatie
De overheid werkt in dit MJP steeds meer toe naar een moderne digitale werkomgeving (Werkomgeving van de toekomst). Daarbij gaat het bijvoorbeeld om simpeler documentbeheer, om zo veilig en toegankelijk informatie te bewaren vanaf het moment dat documenten worden opgesteld. Overheden gaan gezamenlijk werken aan innovatieve toepassingen in de werkomgeving.
Vervolg en advies ACOI
Gelijktijdig met het aanbieden van de plannen aan de Tweede Kamer zijn de documenten ook aangeboden aan het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI). Dit adviescollege heeft de wettelijke taak om het aangepaste meerjarenplan te beoordelen en geeft begin volgend jaar een reactie.